Lúc lựa chọn hình thức thuê tài chính doanh nghiệp với thể trả tiền tiền thuê hàng kỳ nhất mực và thời kì trả tiền dài. Vì vậy, doanh nghiệp thuận tiện cân đối giá bán, linh động hơn trong việc sử dụng vốn, giảm sức ép về tài chính, chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Vậy lúc nào thì được xác định là thuê tài chính? Phương pháp hạch toán kế toán thuê tài chính trong doanh nghiệp như thế nào? Lamketoan.vn cùng những bạn tìm hiểu cụ thể vấn đề này qua bài viết dưới đây.
1. Khái niệm thuê tài chính
Theo Chuẩn mực kế toán số 06 – thuê tài sản với khái niệm:
“Thuê tài chính: Là thuê tài sản mà bên cho thuê với sự chuyển giao phần to rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản với thể chuyển giao vào cuối thời hạn thuê”.
Tìm hiểu thêm: Phân biệt giữa thuê tài chính và thuê hoạt động
2. Điều kiện phân loại thuê tài sản là thuê tài chính
Theo Chuẩn mực kế toán số 06 – thuê tài sản với quy định:
Một hợp đồng thuê tài sản phải thỏa mãn Một trong 5 điều kiện sau:
- Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê lúc hết thời hạn thuê;
- Tại thời khắc khởi đầu thuê tài sản, bên thuê với quyền lựa chọn sắm lại tài sản thuê với mức giá ước tính thấp hơn trị giá hợp lý vào cuối thời hạn thuê.
- Thời hạn thuê tài sản chiếm phần to thời kì sử dụng kinh tế của tài sản cho dù ko với sự chuyển giao quyền sở hữu;
- Tại thời khắc khởi đầu thuê tài sản, trị giá hiện tại của khoản trả tiền tiền thuê tối thiểu chiếm phần to trị giá hợp lý của tài sản thuê;
- Tài sản thuê thuộc loại chuyên tiêu dùng mà chỉ với bên thuê với khả năng sử dụng ko cần với sự thay đổi, sửa chữa to nào.
Hợp đồng thuê tài sản được coi là hợp đồng thuê tài chính nếu thỏa mãn ít nhất một trong ba điều kiện sau đây:
- Nếu bên thuê hủy hợp đồng và đền bù tổn thất phát sinh liên quan tới việc hủy hợp đồng cho bên cho thuê;
- Thu nhập hoặc tổn thất do sự thay đổi trị giá hợp lý của trị giá còn lại của tài sản thuê gắn với bên thuê;
- Bên thuê với khả năng tiếp tục thuê lại tài sản sau lúc hết hạn hợp đồng thuê với tiền thuê thấp hơn giá thị trường.
3. Hạch toán thuê tài chính với bên cho thuê
3.1. Ghi nhận thuê tài sản trong Thống kê tài chính của bên cho thuê
Theo Chuẩn mực kế toán số 06: Thuê tài sản quy định việc ghi nhận thuê tài chính đối với bên cho thuê như sau:
- Bên cho thuê phải ghi nhận trị giá tài sản cho thuê tài chính là khoản phải thu trên Bảng cân đối kế toán bằng trị giá đầu tư thuần trong hợp đồng cho thuê tài chính
- Đối với thuê tài chính phần to rủi ro và lợi ích kinh tế gắn liền với quyền sở hữu tài sản được chuyển ủy quyền bên thuê, vì vậy những khoản phải thu về cho thuê tài chính phải được ghi nhận là khoản phải thu vốn gốc và doanh thu tài chính từ khoản đầu tư và nhà sản xuất của bên cho thuê
- Việc ghi nhận doanh thu tài chính phải dựa trên cơ sở vật chất lãi suất định kỳ nhất mực trên tổng số dư đầu tư thuần cho thuê tài chính.
- Những giá bán trực tiếp ban sơ để tạo ra doanh thu tài chính như tiền huê hồng và giá bán pháp lý phát sinh lúc thương lượng ký kết hợp đồng thường do bên cho thuê chi trả và được ghi nhận ngay vào giá bán trong kỳ lúc phát sinh hoặc được phân bổ dần vào giá bán theo thời hạn cho thuê tài sản thích hợp với việc ghi nhận doanh thu
Tìm hiểu: Tài sản nhất mực thuê tài chính tại đơn vị đi thuê TSCĐ
3.2. Phương pháp hạch toán kế toán thuê tài chính đối với bên cho thuê
- Theo quy định của Luật thuế thì bên cho thuê tài chính là đối tượng ko chịu thuế GTGT đối với nhà sản xuất cho thuê tài chính
- Tài sản sắm vào tiêu dùng để cho thuê đã nộp thuế GTGT thì bên đi thuê sẽ trả dần cho bên cho thuê nếu trong hợp đồng thuê tài chính với quy định rõ những nội dung về: số tiền thuê, thuế GTGT, tổng tiền trả tiền, thời hạn thuê, chu kỳ trả tiền. Và tài sản để cho thuê phải với hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật
Lúc giao TSCĐ cho bên đi thuê
Nợ TK 228: Giá trị TSCĐ cho thuê
Nợ TK 214: Trị giá hao mòn lũy kế
Mang TK 211, 213: Nguyên giá TSCĐ
- Định kỳ theo hợp đồng phản ánh số tiền thu về cho thuê (vốn và lãi)
Nợ TK 111, 112, 1388: Số tiền nhận được của bên đi thuê
Mang TK 711, 511, 515: Thu về cho thuê TSCĐ
Mang TK 3331: Thuế GTGT phải nộp
- Đồng thời xác định trị giá TSCĐ cho thuê phải thu hồi trong quá trình đầu tư tương ứng với từng kỳ
Nợ TK 811: Mức giá khác
Mang TK 228: Nếu chuyển quyền sở hữu hoặc bán cho bên đi thuê trước lúc hết hạn hoặc lúc hết hạn cho thuê
Phản ánh số thu về chuyển nhượng tài sản
Nợ TK 111, 112, 131
Mang TK 711: Phản ánh số vốn đầu tư còn lại chưa thu hồi
Nợ TK 811
Mang TK 228: Nếu nhận lại TSCĐ lúc hết hạn cho thuê, căn cứ vào trị giá được thẩm định lại
Nợ TK 211, 213: Trị giá thẩm định lại hoặc trị giá còn lại
Nợ TK 811 (hoặc Mang TK 711): Chênh lệch giữa trị giá còn lại chưa thu hồi với trị giá được thẩm định lại
Mang TK 228: Trị giá còn lại chưa thu hồi
4. Hạch toán thuê tài chính với bên đi thuê
4.Một Ghi nhận thuê tài sản trong Thống kê tài chính của bên đi thuê
Theo Chuẩn mực kế toán số 06 – Thuê tài sản với quy định:
- Bên đi thuê ghi nhận trị giá tài sản thuê tài chính và nợ gốc phải trả về thuê tài sản; với cùng trị giá là giá thấp hơn giữa trị giá hợp lý; của tài sản và trị giá hiện tại của những khoản trả tiền tiền thuê tối thiểu
- Những giá bán phát sinh liên quan trực tiếp tới việc thuê tài sản của bên đi thuê được tính vào trị giá tài sản thuê
- Khoản trả tiền tiền thuê phải được chia thành nợ gốc phải trả từng kỳ và giá bán tài chính
- Thuê tài chính sẽ phát sinh giá bán khấu hao tài sản và giá bán tài chính cho mỗi kỳ kế toán. Chính sách khấu hao tài sản thuê phải nhất quán; với chính sách khấu hao tài sản cùng loại thuộc sở hữu của doanh nghiệp đi thuê. Nếu ko vững chắc là bên thuê sẽ với quyền sở hữu tài sản lúc hết hạn hợp đồng thuê; thì tài sản thuê sẽ được khấu hao theo thời kì ngắn hơn giữa thời hạn thuê; hoặc thời kì sử dụng hữu ích của nó.
4.Hai Phương pháp hạch toán kế toán thuê tài chính đối với bên đi thuê
Theo điều 36 thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn hạch toán thuê tài chính đối với bên đi thuê như sau:
Lúc phát sinh giá bán trực tiếp ban sơ liên quan tới tài sản thuê tài chính trước lúc nhận tài sản thuê
Nợ TK 242: Mức giá trả trước
Mang TK 111, 112,….
Cung cấp tiền ứng trước khoản tiền thuê tài chính hoặc ký quỹ đảm bảo việc thuê tài sản
Nợ TK 341 (2): Vay và nợ thuê tài chính (Số tiền thuê trả trước)
Nợ TK 244: Cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược
Mang TK 111, 112,…
- Lúc nhận TSCĐ thuê tài chính, căn cứ vào hợp đồng thuê tài sản và những chứng từ với liên quan phản ánh trị giá TSCĐ thuê tài chính theo giá chưa với thuế GTGT
Nợ TK 212: TSCĐ thuê tài chính (giá chưa thuế GTGT)
Mang TK 341(2): Vay và nợ thuê tài chính
- Mức giá trực tiếp ban sơ liên quan tới hoạt động thuê tài chính được ghi nhận vào nguyên giá TSCĐ thuê tài chính
Nợ TK 212: TSCĐ thuê tài chính
Mang TK 242: Mức giá trả trước
Mang TK 111, 112:
- Hàng kỳ nhận được hóa đơn trả tiền tiền thuê tài chính
- Trả tiền nợ gốc, tiền lãi thuê cho bên cho thuê
Nợ TK 635: Mức giá tài chính
Nợ TK 341(2): Vay và nợ thuê tài chính
Mang TK 111, 112,…
Lúc nhận được hóa đơn của bên cho thuê yêu cầu trả tiền khoản thuế GTGT đầu vào
+ Nếu thuế GTGT được khấu trừ
Nợ TK 133(2): Thuế GTGT được khấu trừ
Mang TK 112: Tiền gửi nhà băng (Nếu trả tiền ngay)
Mang TK 338: Phải trả khác (thuế GTGT đầu vào phải trả bên cho thuê)
+ Nếu thuế GTGT đầu vào ko được khấu trừ
Nợ TK 212: TSCĐ thuê tài chính (Nếu thuế GTGT đầu vào ko được khấu trừ và việc trả tiền thuế GTGT được thực hiện một lần ngay tại thời khắc ghi nhận TSCĐ thuê tài chính)
Nợ TK 627, 641, 642 (nếu thuế GTGT ko được khấu trừ trả tiền theo định kỳ nhận hóa đơn)
Mang TK 112: Tiền gửi nhà băng (nếu trả tiền ngay)
Mang TK 338: Phải trả khác (thuế GTGT đầu vào phải trả bên cho thuê)
Trả phí cam kết sử dụng vốn phải trả bên cho thuê tài sản
Nợ TK 635: Mức giá tài chính
Mang TK 111, 112,…
- Trả lại TSCĐ thuê tài chính cho bên cho thuê theo quy định của hợp đồng
Nợ TK 214(2): Hao mòn TSCĐ
Mang TK 212: TSCĐ thuê tài chính
- Trường hợp trong hợp đồng thuê tài sản quy định bên đi thuê chỉ thuê hết một phần trị giá tài sản, sau đó sắm lại thì lúc nhận chuyển giao quyền sở hữu tài sản
Nợ TK 211: TSCĐ hữu hình
Mang TK 212: TSCĐ thuê tài chính (Trị giá còn lại của TSCĐ thuê tài chính)
Mang TK 111, 112…Số tiền phải trả thêm
- Đồng thời chuyển trị giá hao mòn
Nợ TK 2142: Hao mòn TSCĐ thuê tài chính
Mang TK 2141: Hao mòn TSCĐ hữu hình