Văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng trích trong Thần thoại Hy Lạp. Hôm nay, Download.vn muốn sản xuất bài Soạn văn 10: Hê-ra-clét đi tìm táo vàng, thuộc sách Cánh diều, tập 1.
Tài liệu vô cùng hữu ích dành cho những bạn học trò lớp 10, mời tham khảo nội dung chi tiết được đăng tải dưới đây.
Tri thức Ngữ văn
1. Thần thoại và sử thi
- Thần thoại là thể loại ra đời sớm nhất trong lịch sử truyện kể dân gian của những dân tộc. Đó là những truyện mang nội dung hoang đường, tưởng tượng về những vị thần, những nhân vật thông minh ra toàn cầu… phản ánh cách nhận thức, lí giải của con người nguyên thủy về những hiện tượng tự nhiên và xã hội.
- Sử thi là tác phẩm tự sự mang quy mô cỡ to, bằng văn vần hoặc văn xuôi kết hợp với văn vần, xây dựng hình tượng hào hùng, kì vĩ về người anh hùng, những sự việc mang ý nghĩa trọng đại với dân tộc, diễn ra trong đời sống ý thức của dân cư thời cổ đại.
2. Ko gian, thời kì, cốt truyện, nhân vật, lời người kể chuyện và lời nhân vật
- Ko gian trong thần thoại là ko gian vũ trụ sơ khai, mang thể được chia làm ba cõi: cõi trời, cõi đất và cõi nước. Thời kì trong thần thoại là thời kì quá khứ, ko được xác định cụ thể.
- Ko gian trong sử thi là ko gian cùng đồng, gồm thiên nhiên, xã hội. Thời kì trong sử thi là thời kì quá khứ trải qua nhiều biến cố, thời kì gắn với lịch sử của cùng đồng dân tộc.
- Cốt truyện: Chuỗi sự kiện được sắp xếp theo một trình tự, mẫu này tiếp mẫu kia, xô đẩy buộc phải khắc phục, khắc phục xong thì truyện giới hạn lại.
- Nhân vật thần trong thần thoại mang ngoại hình và hành động phi thường, khả năng biến hóa khôn lường. Nhân vật anh hùng trong sử thi mang tài năng, phẩm chất và vẻ đẹp phi thường, dũng cảm xả thân vì cùng đồng trong chiến tranh…
- Trong thần thoại và sử thi, lời của người kể chuyện là người thuật lại câu chuyện.
3. Sửa lỗi tiêu dùng từ
- Để giao tiếp mang hiệu quả, người nói hoặc người viết phải tiêu dùng từ đúng, tiêu dùng từ hay.
- Để tiêu dùng từ đúng, hay cần khắc phục lỗi sau:
- Tiêu dùng từ ko đúng hình thức ngữ âm, chính tả của những từ lộn lạo những âm sắp nhau.
- Tiêu dùng từ ko đúng nghĩa do người sử dụng ko nắm vững nghĩa của từ.
Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng
1. Chuẩn bị
- Tóm tắt nội dung văn bản:
Thử thách cuối cùng mà Ơ-ri-xtê ủy quyền Hê-ra-clét là phải đoạt được quả táo vàng của những tiên nữ E-xpê-rít. Cây táo vàng vốn của nữ thần đất Gai-a, được đem tặng cho Hê-ra nhân ngày nữ thần này kết hôn với đấng phu vương Dớt. Cây táo được canh phòng bởi con rồng trăm đầu La-đông và ba chị em tiên nữ Nanh-phơ. Trên phố đi tìm táo vàng, Hê-ra-clét gặp nhiều thử thách. Chàng phải giao chiến với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển Nê-rê để hỏi đường, băng qua cực bắc, băng qua sa mạc, đấu tranh với gã khổng lồ độc ác Ăng-tê. Lúc đặt chân tới Người nào Cập, Hê-ra-clét còn suýt bị vua Người nào Cập bắt làm vật hiến tế, nhưng chàng vẫn tiếp tục chiến đầu để lên đường. Cuối cùng, Hê-ra-clét đã tới được vùng núi Cô-ca-doơ. Tại đây, chàng lập được chiến công hiển hách - cứu được thần Prô-mê-tê. Để trả ơn Hê-ra-clét, thần Prô-mê-tê đã nói cho Hê-ra-clét biết, muốn lấy được táo vàng, phải nhờ thần At-lát. Hê-ra-clét tới xứ sở của chị em E-xpê-rít, gặp được thần Át-lát. Lúc này, thần đang phải khom lưng giơ vai chống đỡ bầu trời - hình phạt của Dớt vì xưa kia vị thần này đã đứng về phía Ti-tăng chống lại thần Dớt. Theo lời đề nghị của thần Át-lát, Hê-ra-clét ghé vai gánh giúp bầu trời cho thần Át-lát để thần đi lấy giúp táo vàng. Lúc trở về, thần Át-lát định lừa Hê-ra-clét gánh luôn bầu trời giúp mình, nhưng Hê-ra-clét nhanh trí đã trông thấy, nghĩ kế để thoát khỏi mẫu bẫy và mang táo vàng trở về.
- Nhân vật chính: Hê-ra-clét. Điểm nổi trội: Con riêng của thần Dớt, mang sức mạnh và tài năng phi thường.
- Thông điệp: Lòng dũng cảm, ý thức quyết tâm là vô cùng cần thiết trong cuộc sống của con người.
2. Đọc hiểu
Câu 1. Chú ý điểm đặc thù của khu vườn mang cây táo vàng.
- Một khu vườn rất thâm nghiêm cách ko xa nơi thần Át-lát giơ vai chống đội bầu trời.
- Khu vườn được canh phòng bởi một con rồng tên là La-đông mang tới một trăm mẫu đầu, ko lúc nào ngủ.
- Được ba chị em tiên nữ E-xpê-rít trong coi.
Câu 2. Cuộc giao tranh giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê được miêu tả như thế nào?
Cuộc giao tranh giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê diễn ra vô cùng quyết liệt, quyến rũ:
- Ba lần Hê-ra-clét quật ngã Ăng-tê xuống đất, tưởng Ăng-tê chết mà chỉ thoáng một mẫu, hắn lại bật dậy, tiếp tục đấu tranh.
- Hê-ra-clét đã tìm ra được điểm mạnh của Ăng-tê, khắc phục nó và thắng lợi.
Câu 3. Chú ý hình ảnh mang tính biểu tượng “Prô-mê-tê bị xiềng”.
Ý nghĩa: Sức mạnh phi thường, sự hiên ngang và ý chí của người anh hùng Prô-mê-tê.
Câu 4. Chú ý chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát.
Lúc ghé vai vào chống đỡ bầu trời Hê-ra-clét đã cảm nhận được một sức nặng gớm ghê. Khỏe mạnh như chàng mà cũng còn loạng choạng, mồ hôi như tắm. Việc này cũng đồng nghĩa cho thấy sức khỏe và sức bền của Át-lát là vô cùng đáng nể. Cũng qua chi tiết này, chúng ta thấy được tình yêu thương thực bụng mà A-tê-na dành cho người con trai yêu quý của thần Dớt.
Câu 5. Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát mang ý nghĩa gì?
Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát đã cho thấy trí tuệ của Hê-ra-clét, và gián tiếp nói ra mong muốn của Át-lát.
Câu 6. Từ hình ảnh nào trong đoạn trích mà ở môn Địa lí, những tập bản đồ được gọi là Át-lát?
Hình ảnh: Át-lát khom lưng, giơ vai chống đội bầu trời.
3. Trả lời nghi vấn
Câu 1. Mỗi phần trong văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng kể về sự việc gì? Những đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách nào nữa?
- Mỗi phần trong văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng kể về sự việc:
- Phần 1: Kể về nguồn gốc của cây táo vàng
- Phần 2: Cuộc đấu của Hê-ra-clét với Ăng-tê
- Phần 3: Giải cứu Prô-mê-tê
- Phần 4: Hê-ra-clét gặp thần Át-lát để nhờ lấy táo vàng.
- Những đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách: giao chiến với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển Nê-rê để hỏi đường, băng qua cực bắc, băng qua sa mạc, suýt bị vua Người nào Cập bắt làm vật hiến tế.
Câu 2. Chỉ ra những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích. Em hiểu ý nghĩa của mỗi chi tiết đấy như thế nào?
- Chi tiết hoang đường, tưởng tượng:
- Ba lần Hê-ra-clét quật ngã Ăng-tê xuống đất, tưởng Ăng-tê chết mà chỉ thoáng một mẫu, hắn lại bật dậy, tiếp tục đấu tranh.
- Buồng gan của Prô- mê-tê bất tử: ban ngày bị con đại bàng ăn, ban đêm lại mọc lại được.
- Thần Át-lát khom lưng, giơ vai chống đội bầu trời.
- Hê-ra-clét thay Át-lát chống đội bầu trời.
- Ý nghĩa: Sức mạnh phi thường, sự bất tử của những vị thần. Từ đó câu chuyện trở nên quyến rũ, thú vị hơn.
Câu 3. Nhân vật Hê-ra-clét trong đoạn trích là người như thế nào? Hãy phân tích đặc điểm của nhân vật này qua một số biểu hiện cụ thể.
- Hê-ra-clét mang sức mạnh phi thường, ý chí nghị lực, mưu trí hơn người và trái tim nhân hậu.
- Phân tích:
- Sức mạnh phi thường thể hiện ở việc đánh nhau với tên khổng lồ Ăng-tê, chống đội bầu trời.
- Ý chí, nghị lực: Hành trình đằng đẵng mà Hê-ra-clét trải qua rất nhiều thử thách như giao chiến với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển Nê-rê để hỏi đường, băng qua cực bắc, băng qua sa mạc, suýt bị vua Người nào Cập bắt làm vật hiến tế… nhưng chàng ko bỏ cuộc.
- Mưu trí hơn người: Phát hiện ra mưu mô của Át-lát và tương kế tựu kế để mang thể trở về.
- Trái tim nhân hậu: Giải thoát cho thần Prô-mê-tê
Câu 4. Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về điều gì? Theo em, ngày nay câu chuyện Hê-ra-clét đi tìm táo vàng mang còn sức quyến rũ ko? Vì sao?
- Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về: Nguồn gốc của vũ trụ, vạn vật và con người.
- Câu chuyện Hê-ra-clét vẫn còn quyến rũ. Vì truyện mang những yếu tố tưởng tượng kì ảo, cũng như gửi gắm những thông điệp ý nghĩa tới người đọc.
Câu 5. Chi tiết, hình ảnh nào của văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng để lại ấn tượng đặc thù đối với em? Hãy vẽ hoặc mô tả bằng lời chi tiết, hình ảnh đó.
- Chi tiết, hình ảnh ấn tượng nhất: Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát.
- Mô tả: Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời. Khỏe mạnh như chàng mà cũng còn thấy loạng choạng. Gân cốt chàng như căng ra. Mồ hôi ra như tắm.
Câu 6. Từ đoạn trích trên, em hãy giảng giải về những điển tích: Ăng-ghê và Đất Mẹ, Prô-mê-tê bị xiềng.
- Ăng-ghê và Đất Mẹ: Lúc giao tranh, nếu chân chạm đất, Ăng-tê sẽ được thần đất mẹ Gai-a truyền cho sức mạnh bất tử.
- Prô-mê-tê bị xiềng: Prô-mê-tê bị thần Dớt trừng trị, trên đỉnh cao chót vót của một ngọn núi trong dãy Cô-ca-dơ. Thần Dớt cho lũ tay sai đao phủ đóng đanh xiềng Prô-mê-tê vào núi đá. Thần Dớt còn sai một con đại bàng mỏ quắm, móng nhọn, ngày ngày tới mổ bụng, ăn gan Prô-mê-tê. Nhưng buồng gan của Prô-mê-tê là bất tử, ban ngày bị con ác điểu ăn, thì ban đêm lại mọc nguyên vẹn tươi mới như chưa bị tổn thương. Prô-mê-tê dũng cảm chịu đựng cực hình mà ko khuất phục thần Dớt.