Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
Giải Bài Tập Lịch Sử 7 Bài 21: Ôn tập chương IV giúp HS giải bài tập, phân phối cho HS những tri thức cơ bản, chuẩn xác, khoa học để những em sở hữu những hiểu biết cần thiết về lịch sử toàn cầu, nắm được những nét to của tiến trình lịch sử Việt Nam:
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Triều đình:
+ Đứng đầu là vua, nắm mọi quyền hành.
+ Giúp việc cho vua sở hữu những quan đại thần.
+ Ở triều đình sở hữu 6 bộ và một số cơ quan chuyên môn. Thời vua Lê Thánh Tông, một số cơ quan cùng chức quan cao cấp nhất và trung gian được huỷ bỏ, tăng cường tính tập quyền (tức mọi quyền lực đều được tập trung vào trong tay vua, triều đình, hnj chế được tính phân tán, cục bộ địa phương).
+ Hệ thống thanh tra, giám sát hoạt dộng của quan lại được tăng cường từ trung ương tới xã.
– Những đơn vị hành chính:
+ Những đơn vị hành chính được tổ chức chặt chẽ hơn, đặc thù là cấp thừa tuyên và cấp xã.
+ Chia cả nước thành 13 đạo.
+ Dưới đạo là phủ, quận, xã.
– Cách huấn luyện, tuyển chọn nhân tài:
+ Mở rộng thi cử.
+ Chọn nhân tài công bằng, ko để sót người sở hữu tài.
+ Nhà nước thời vua Lê Thánh Tông lấy phương thức học tập, thi cử làm phương thức thuyển chọn, bổ sung quan lại.
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
| Nhà nước thời Lý – Trần | Nhà nước thời Lê sơ |
– Nhà nước tổ chức theo chế độ quan chủ tập quyền ( vua nắm mọi quyền hành) nhưng ko sát bằng thời Lê sơ. – Nhà nước quân chủ quý tộc. | – Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả trong chỉ huy quân đội. – Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Giống nhau:
+ Pháp luật bảo vệ quyền lợi của vua và những quan đại thần.
+ Cấm việc giết thịt mổ trâu, bò.
– Khác nhau:
| Thời Lý – Trần | Thời Lê sơ |
– Bảo vệ quyền lợi tư hữu – Chưa bảo vệ quyền lợi của phụ nữ | – Bảo vệ quyền lợi của quốc gia, khuyến khích phát triển kinh tế. – Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc. – Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ. – Hạn chế phát triển nô tì. – Pháp luật thời Lê sơ đầy đủ, hoàn chỉnh hơn thể hiện ở “Luật Hồng Đức”. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
| Kinh tế | Thời Lý Trần | Thời Lê sơ | |
| Giống | – Nông nghiệp: + Thực hiện chính sách khai phá để mở rộng diện tích trồng trọt. + Chăm lo đắp đê phong lũ lụt, đào vét kênh mương đưa nước vào ruộng. + Cấm giết thịt hại trâu bò, bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp. – Thủ công nghiệp: phát triển nghề thủ công truyền thống. – Thương nghiệp: mở chợ, mở cửa biển kinh doanh với nước ngoài. | ||
| Khác | Nông nghiệp | – Thời Lý tổ chức cày ruộng tịch điền. – Thời Trần vua cho vương hầu, công chúa, phò mã lập trang viên. | – Đặt một số chức quan chuyên về nông nghiệp. – Mang 25 vạn lính về quê cày ruộng sau chiến tranh. – Thực hiện phép quân điền. |
| Thủ công nghiệp | Thời Lý vua dạy cung nữ dệt vải. | – Mang những làng nghề thủ công, phường thủ công. – Những xưởng do nhà nước quản lí, gọi là cục bách tác. | |
| Thương nghiệp | Khuyến khích lập chợ mới và họp chợ. → Thời Lê sơ, kinh tế phát triển mạnh mẽ. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Xã hội thời Lý – Trần và thời Lê sơ sở hữu những giai cấp, tầng lớp:
+ Vua – vương hầu, quý tộc, quan lại, địa chủ.
+ Nông dân – thương nhân, thợ thủ công – nô tì.
+ Thời Lý – Trần: tầng lớp quý tộc, vương hầu rất đông đảo, nắm mọi quyền hành, tầng lớp nông nô, nô tì chiếm số đông.
– Khác nhau:
Thời Lê sơ số lượng nô tì giảm dần và được phóng thích cuối thời Lê sơ, tầng lớp địa chủ rất phát triển do pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm nhặt việc bán mình làm nô hoặc bức dân tự do là nô tì.
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
Khác với thời Lý – Trần:
– Giáo dục thời Lê sơ phát triển mạnh mẽ do sự quan tâm của nhà nước với những chủ trương, giải pháp tích cực.
– Thời Lý – Trần muốn được bổ nhiệm chức quan thì phải xuất thân từ quý tộc, còn thời Lê sơ toàn bộ dân đều đi học và được phép dự thi và thi đỗ đều được bổ nhiệm làm quan và được vinh quy bái tổ.
– Thời Lý – Trần đạo Phật rất được trọng dụng. Thời Lê sơ, Nho giáo chiếm vị trí độc tôn, chi phối trên ngành văn hóa, tư tương.
Bài tập ở nhà (trang 104 sgk Lịch Sử 7)
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Triều đình:
+ Đứng đầu là vua, nắm mọi quyền hành.
+ Giúp việc cho vua sở hữu những quan đại thần.
+ Ở triều đình sở hữu 6 bộ và một số cơ quan chuyên môn. Thời vua Lê Thánh Tông, một số cơ quan cùng chức quan cao cấp nhất và trung gian được huỷ bỏ, tăng cường tính tập quyền (tức mọi quyền lực đều được tập trung vào trong tay vua, triều đình, hnj chế được tính phân tán, cục bộ địa phương).
+ Hệ thống thanh tra, giám sát hoạt dộng của quan lại được tăng cường từ trung ương tới xã.
– Những đơn vị hành chính:
+ Những đơn vị hành chính được tổ chức chặt chẽ hơn, đặc thù là cấp thừa tuyên và cấp xã.
+ Chia cả nước thành 13 đạo.
+ Dưới đạo là phủ, quận, xã.
– Cách huấn luyện, tuyển chọn nhân tài:
+ Mở rộng thi cử.
+ Chọn nhân tài công bằng, ko để sót người sở hữu tài.
+ Nhà nước thời vua Lê Thánh Tông lấy phương thức học tập, thi cử làm phương thức thuyển chọn, bổ sung quan lại.
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
| Nhà nước thời Lý – Trần | Nhà nước thời Lê sơ |
– Nhà nước tổ chức theo chế độ quan chủ tập quyền ( vua nắm mọi quyền hành) nhưng ko sát bằng thời Lê sơ. – Nhà nước quân chủ quý tộc. | – Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả trong chỉ huy quân đội. – Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Giống nhau:
+ Pháp luật bảo vệ quyền lợi của vua và những quan đại thần.
+ Cấm việc giết thịt mổ trâu, bò.
– Khác nhau:
| Thời Lý – Trần | Thời Lê sơ |
– Bảo vệ quyền lợi tư hữu – Chưa bảo vệ quyền lợi của phụ nữ | – Bảo vệ quyền lợi của quốc gia, khuyến khích phát triển kinh tế. – Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc. – Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ. – Hạn chế phát triển nô tì. – Pháp luật thời Lê sơ đầy đủ, hoàn chỉnh hơn thể hiện ở “Luật Hồng Đức”. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
| Kinh tế | Thời Lý Trần | Thời Lê sơ | |
| Giống | – Nông nghiệp: + Thực hiện chính sách khai phá để mở rộng diện tích trồng trọt. + Chăm lo đắp đê phong lũ lụt, đào vét kênh mương đưa nước vào ruộng. + Cấm giết thịt hại trâu bò, bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp. – Thủ công nghiệp: phát triển nghề thủ công truyền thống. – Thương nghiệp: mở chợ, mở cửa biển kinh doanh với nước ngoài. | ||
| Khác | Nông nghiệp | – Thời Lý tổ chức cày ruộng tịch điền. – Thời Trần vua cho vương hầu, công chúa, phò mã lập trang viên. | – Đặt một số chức quan chuyên về nông nghiệp. – Mang 25 vạn lính về quê cày ruộng sau chiến tranh. – Thực hiện phép quân điền. |
| Thủ công nghiệp | Thời Lý vua dạy cung nữ dệt vải. | – Mang những làng nghề thủ công, phường thủ công. – Những xưởng do nhà nước quản lí, gọi là cục bách tác. | |
| Thương nghiệp | Khuyến khích lập chợ mới và họp chợ. → Thời Lê sơ, kinh tế phát triển mạnh mẽ. |
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
– Xã hội thời Lý – Trần và thời Lê sơ sở hữu những giai cấp, tầng lớp:
+ Vua – vương hầu, quý tộc, quan lại, địa chủ.
+ Nông dân – thương nhân, thợ thủ công – nô tì.
+ Thời Lý – Trần: tầng lớp quý tộc, vương hầu rất đông đảo, nắm mọi quyền hành, tầng lớp nông nô, nô tì chiếm số đông.
– Khác nhau:
Thời Lê sơ số lượng nô tì giảm dần và được phóng thích cuối thời Lê sơ, tầng lớp địa chủ rất phát triển do pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm nhặt việc bán mình làm nô hoặc bức dân tự do là nô tì.
(trang 104 sgk Lịch Sử 7): –
Trả lời:
Khác với thời Lý – Trần:
– Giáo dục thời Lê sơ phát triển mạnh mẽ do sự quan tâm của nhà nước với những chủ trương, giải pháp tích cực.
– Thời Lý – Trần muốn được bổ nhiệm chức quan thì phải xuất thân từ quý tộc, còn thời Lê sơ toàn bộ dân đều đi học và được phép dự thi và thi đỗ đều được bổ nhiệm làm quan và được vinh quy bái tổ.
– Thời Lý – Trần đạo Phật rất được trọng dụng. Thời Lê sơ, Nho giáo chiếm vị trí độc tôn, chi phối trên ngành văn hóa, tư tương.
Bài tập ở nhà (trang 104 sgk Lịch Sử 7)
Bài 1 (trang 104 sgk Lịch sử 7): Lập bảng thống kê những tác phẩm văn học, sử học nổi tiếng thời Lý – Trần và Lê sơ.
Lời giải:
| Thời Lý (1009- 1225) | Thời Trần (1226 – 1400) | Thời Lê sơ (1428 – 1527) | |
| Những tác phẩm văn học | Nam quốc sơn hà (Lý Thường Kiệt) | – Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) – Phò giá về kinh (Trần Quang đãng Khải) – Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu) | – Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi). – Quốc âm từ mệnh tập. – Bình uyển cửu ca. – Hồng Đức quốc âm thi tập. |
| Những tác phẩm sử học | Đại Việt sử kí toàn thư | Đại Việt sử kí (Lê Văn Hưu) | – Đại Việt sử kí toàn thư. – Lam Sơn thực lục. – Việt giám thông khảo tổng lục. |
Bài tập ở nhà (trang 104 sgk Lịch Sử 7)