Để giúp những bạn học trò chuẩn bị bài nhanh chóng và đầy đủ, Download.vn sẽ sản xuất tài liệu Soạn văn 9: Những thành phần riêng biệt (tiếp theo), vô cùng hữu ích.
Mời những bạn học trò lớp 9 tham khảo tài liệu được chúng tôi giới thiệu. Nội dung chi tiết được đăng tải sau đây.
Soạn bài Những thành phần riêng biệt tiếp theo
I. Thành phần gọi - đáp
Đọc những đoạn trích sau đây (trang 31 SGK Ngữ văn 9, tập 2) và trả lời thắc mắc
a. - Này , chưng sở hữu biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế ko?
b. - Những ông, những bà ở đâu ta lên đấy ạ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người phụ nữ mau mồm trả lời:
- Thưa ông , chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
1. Trong những từ ngữ in đậm trên đây, từ ngữ nào được tiêu dùng để gọi, từ ngữ nào được tiêu dùng để đáp?
2. Những từ ngữ được tiêu dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác sở hữu tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay ko?
3. Trong những từ ngữ in đậm đó, từ ngữ nào được tiêu dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào được tiêu dùng để duy trì cuộc thoại đang diễn ra?
Gợi ý:
1. Từ “này” tiêu dùng để gọi, từ “thưa ông” tiêu dùng để đáp.
2. Những từ ngữ tiêu dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác ko tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
3.
- Từ “này” được tiêu dùng để tạo lập cuộc thoại.
- Từ “thưa ông” được tiêu dùng để duy trì cuộc thoại đang diễn ra.
II. Thành phần phụ chú
Đọc những câu sau đây và trả lời thắc mắc:
a. Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh , chưa đầy một tuổi.
(Nguyễn Quang đãng Sáng, Chiếc lược ngà )
b. Lão ko hiểu tôi, tôi nghĩ vậy , và tôi càng buồn lắm.
(Nam Cao, Lão Hạc )
1. Nếu lược bỏ những từ ngữ in đậm, nghĩa sự việc của mỗi câu trên sở hữu thay đổi ko? Vì sao?
2. Ở câu (a), những từ ngữ in đậm được thêm vào để chú thích cho cụm từ nào?
3. Trong câu (b), cụm chủ - vị in đậm chú thích điều gì?
Gợi ý:
1. Nghĩa sự vật của những câu trên ko thay đổi lúc lược bỏ phần từ ngữ in đậm Vì những từ ngữ in đậm là thành phần phụ chú của câu, nội dung chính của câu ko nằm trong thành phần này.
2. Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh” được thêm vào để chú thích cho cụm từ “đứa con gái đầu lòng”.
3. Cụm chủ - vị “tôi nghĩ vậy” làm thành phần phụ chú nhằm giảng giải đó là suy đoán chủ quan của “tôi”, chứ chưa hẳn đã đúng.
III. Tập dượt
Câu 1. Tìm thành phần gọi - đáp trong đoạn trích sau và cho biết từ ngữ nào được tiêu dùng để gọi, từ ngữ nào được tiêu dùng để đáp. Quan hệ giữa người gọi và người đáp là quan hệ gì (trên - dưới hay ngang hàng, thân sơ)?
- Thành phần gọi đáp: Này (tiêu dùng để gọi), vâng (tiêu dùng để đáp).
- Quan hệ giữa người gọi và người đáp là quan hệ trên - dưới và là quan hệ thân tình.
Câu 2. Tìm thành phần gọi - đáp trong câu ca dao sau và cho biết lời gọi - đáp đó hướng tới người nào.
Thành phần gọi đáp: “Bầu ơi”. Lời gọi - đáp hướng tới mọi người nói chung (bầu, bí, giàn - ẩn dụ chỉ những người trong một nước, tuy khác nhau nhưng sở hữu quan hệ gắn bó).
Câu 3. Tìm thành phần phụ chú trong những đoạn trích ở SGK và cho biết chúng bổ sung điều gì.
- Câu a: “kể cả anh” - bổ sung cho “chúng tôi, mọi người”
- Câu b: “những thầy, cô giáo, những bậc cha mẹ, đặc thù là những người mẹ” - bổ sung cho “những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này”
- Câu c: “những người chủ thực sự của quốc gia trong thế kỉ tới” - bổ tiêu dùng cho “lớp trẻ hôm nay là người nào trong tương lai”
- Câu d: “sở hữu ngờ đâu; thương thương quá đi thôi” - bổ sung cho thái độ ngạc nhiên của người nói; thể hiện tình cảm thương mến của người nói.
Câu 4. Hãy cho biết thành phần phụ chú ở mỗi câu trong bài tập 3 liên quan tới những từ ngữ nào trước đó.
- Câu a: giảng giải cho cụm từ “mọi người”
- Câu b: “Những người nắm giữ chìa khóa của cánh cửa này”
- Câu c: “lớp trẻ”
- Câu d: thái độ dành cho “cô bé nhà bên”.
Câu 5. Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về việc thanh niên chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mới, trong đó sở hữu câu chứa thành phần phụ chú.
Gợi ý:
- Mẫu 1: Quốc gia ta chuẩn bị bước vào thế kỉ mới - thế kỉ của hội nhập và phát triển. Bởi vậy, mỗi người Việt Nam, đặc thù là thế hệ trẻ cần chuẩn bị cho mình những hành trang. Đó là tri thức, kĩ năng và thói quen tích cực được coi là điều kiện cần và đủ để đứng trước sự phát triển của khoa học kĩ thuật, của sự hội nhập kinh tế toàn cầu với tính kỉ luật và cường độ lao động cao. Nhưng để sở hữu được hành trang tương tự, chúng ta cần phải sở hữu được phương pháp học tập hiệu quả, chủ động trau dồi tri thức thức kĩ năng cũng như phát huy những điểm mạnh, khắc phục những điểm yếu. Việc được rèn cho mình những thói quen tốt ngay từ những việc nhỏ để phục vụ nhiệm vụ đưa quốc gia đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Hãy tích cực học hỏi để xứng đáng với tư cách của một chủ sở hữu quốc gia.
Thành phần phụ chú: thế kỉ của hội nhập và phát triển
- Mẫu 2: Để bước vào thế kỉ mới, con người Việt Nam cần chuẩn bị những hành trang cần thiết. Trước tiên, tri thức, kĩ năng và thói quen tích cực được coi là điều kiện cần và đủ để đứng trước sự phát triển của khoa học kĩ thuật, của sự hội nhập kinh tế toàn cầu với tính kỉ luật và cường độ lao động cao. Tiếp tới, chúng ta cần sở hữu phương pháp học tập hiệu quả, chủ động trau dồi tri thức thức kĩ năng của bản thân. Đồng thời, mỗi người cần tìm ra phát huy những điểm mạnh, khắc phục được những điểm yếu. Thế hệ trẻ - những chủ sở hữu của quốc gia hãy tích cực hoàn thiện bản thân, để trở thành những công dân toàn cầu, đóng góp vào sự phát triển của quốc gia.
Thành phần phụ chú: những chủ sở hữu của quốc gia
* Bài tập ôn luyện:
Xác định thành phần riêng biệt trong những câu sau:
a. Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt - chiếc giống hoa ngay lúc mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt.
(Bến quê, Nguyễn Minh Châu)
b. Tôi mở tung cửa, chạy ra hành lang, rồi chạy tới đập cửa từng phòng, hét toáng lên như một con dở người:
- Trời ơi, dậy mau! Mưa đá!
(Những ngôi sao xa xôi, Lê Minh Khuê)
c. Hẳn có nhẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn.
(Bến quê, Nguyễn Minh Châu)
d.
- Này, em ko để chúng nó yên được à?
Nó vênh mặt:
- Mèo mà lại! Em ko phá là được…
(Bức tranh của em gái tôi, Tạ Duy Anh)
Gợi ý:
a. Thành phần phụ chú: chiếc giống hoa ngay lúc mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt
b. Thành phần cảm thán: trời ơi
c. Thành phần tình thái: hẳn có nhẽ
d. Thành phần gọi - đáp: này