Giải Hoá học 11 Bài 22: Cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ trang 101, 102 SGK giúp những em ôn tập sâu tri thức thông qua hướng dẫn giải bài tập trong sách giáo khoa bằng những phương pháp giải hay, ngắn gọn. Tương trợ những em học tập tốt môn Hoá lớp 11.
1. Giải bài tập SGK Hóa 11 Bài 22
Giải bài Một trang 101 SGK Hóa 11
Phát biểu nội dung cơ bản của thuyết cấu tạo hoá học.
Lời giải:
- Trong phân tử hợp chất hữu cơ, những nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị và theo một thứ tự nhất định. Thứ tự liên kết đó gọi là cấu tạo hóa học. Sự thay đổi thứ tự liên kết đó, tức là thay đổi cấu tạo hóa học, sẽ tạo ra hợp chất khác.
- Trong phân tử hợp chất hữu cơ, cacbon với hóa trị bốn. Nguyên tử cacbon ko những với thể liên kế với nguyên tử của những yếu tố khác mà còn liên kết với nhau tạo thành mạch cacbon (mạch vòng, mạch ko vòng, mạch nhánh, mạch ko nhánh).
- Tính chất của những chát phụ thuộc vào thành phần phân tử (bản tính, số lượng những nguyên tử) và cấu tạo hó học (thứ tự liên kết những nguyên tử).
Giải bài Hai SGK Hóa 11 trang 101
So sánh ý nghĩa của công thức phân tử và công thức cấu tạo. Cho tỉ dụ minh hoạ?
Lời giải:
- Giống nhau: Cho biết số lượng mỗi yếu tố trong phân tử.
- Khác nhau:
Giải bài 3 SGK trang 101 Hóa 11
Thế nào là liên kết đơn, liên kết đôi, liên kết ba ?
Lời giải:
Liên kết đơn: (còn gọi là liên kết σ) được tạo bởi một cặp e tiêu dùng chung
Tỉ dụ: H:H
CTCT H-H
Liên kết đôi: tạo bởi Hai cặp e tiêu dùng chung. Trong đó với một liên kết σ vững bền và một liên kết π linh động, dễ bị đứt ra lúc tham gia phản ứng hoá học.
Tỉ dụ H2C :: CH2
CTCT H2C=CH2
Liên kết ba: được toạ bởi ba cặp tiêu dùng chung. Trong đó với một liên kết σ vững bền và hai liên kết π linh động, dễ bị đứt ra lúc tham gia phản ứng hoá học.
Tỉ dụ HC⋮⋮CH
CTCT: HC≡CH
Giải bài 4 trang 101 Hóa 11 SGK
Chất nào sau đây trong phân tử chỉ với liên kết đơn ?
A. CH4 ; B. C2H4
C. C6H6 ; D. CH3COOH
Lời giải:
- Đáp án A
- Chỉ với CH4 là trong phân tử chỉ với liên kết đơn. Với những chất còn lại thì trong phân tử với cả liên kết đơn và đôi.
Giải bài 5 Hóa 11 SGK trang 101
Những chất nào sau đây là đồng đẳng của nhau, đồng phân của nhau ?
Lời giải:
- Những chất đồng đẳng của nhau là:
+ a; d;e (là những anken)
+ a; d;g
+ b;d;e
+ b; d; g
+ c; h và h; i (là những ankan)
- Những chât đồng phân của nhau là:
+ a; b vì đều với CTPT C4H8
+ e; g vì đều với CTPT C5H10
+ c; i vì đều với CTPT C5H12
Giải bài 6 Hóa lớp 11 SGK trang 102
Viết công thức cấu tạo với thể với của những chất với công thức phân tử như sau: C2H6O, C3H6O, C4H10.
Lời giải:
Giải bài 7 Hóa lớp 11 trang 102 SGK
Những công thức cấu tạo nào dưới đây biểu thị cùng một chất ?
Lời giải:
(I); (III) và (IV) là cùng một chất. Đều với công thức là CH3CH2OH. (II) và (V) là cùng một chất, đều với công thức là CH2Cl2
Giải bài 8 Hóa lớp 11 trang 62 sách giáo khoa
Lúc cho 5,30 gam hỗn hợp gồm etanol C2H5OH và propan-1-ol CH3CH2CH2OH tác dụng với natri (dư) thu được 1,12 lít khí (đktc).
a. Viết phương trình hoá học của những phản ứng xảy ra.
b. Tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp.
Lời giải:
a) 2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2↑ (1)
2CH3-CH2-СН2-ОН + 2Na → 2CH3-CH2-СН2-ONa + H2↑ (2)
b) Gọi số mol của etanol là x của propan-1-ol là y (mol)
Theo (1) và (2) ta với hệ phương trình:
Lý thuyết Hóa 11 Bài 22: Cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ
I. Thuyết cấu tạo hóa học
1. Nội dung thuyết cấu tạo hóa học
- Trong phân tử hợp chất hữu cơ, những nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị và theo một thứ tự nhất định. Thứ tự liên kết đó gọi là cấu tạo hóa học. Sự thay đổi thứ tự liên kết đó, tức là thay đổi cấu tạo hóa học, sẽ tạo ra hợp chất khác.
Ví dụ: Công thức phân tử C2H6O với hai công thức cấu tạo (thứ tự liên kết khác nhau) ứng với Hai hợp chất sau:
H3C−O−CH3: đimetyl ete, chất khí, ko tác dụng với Na.
H3C−CH2−O−H: ancol etylic, chất lỏng, tác dụng với Na phóng thích hiđro.
- Trong phân tử hợp chất hữu cơ, cacbon với hóa trị 4. Nguyên tử cacbon ko những với thể liên kết với nguyên tử những yếu tố khác mà còn liên kết với nhau thành mạch cacbon.
Ví dụ:
- Tính chất của những chất phụ thuộc vào thành phần phân tử (bản tính, số lượng những nguyên tử) và cấu tạo hóa học (thứ tự liên kết những nguyên tử).
Ví dụ:
- Phụ thuộc thành phần phân tử: CH4 là chất khí dễ cháy, CCl4 là chất lỏng ko cháy; CH3Cl là chất khí ko với tác dụng gây mê, còn CHCl3 là chất lỏng với tác dụng gây mê.
- Phụ thuộc cấu tạo hóa học: CH3CH2OH và CH3OCH3 khác nhau cả về tính chất hóa học.
2. Đồng đẳng đồng phân
a. Đồng đẳng
- Đồng đẳng là hiện tượng những chất hữu cơ với cấu tạo và tính chất hóa học tương tự nhau nhưng thành phần phân tử khác nhau một hay nhiều nhóm CH2.
- Những chất thuộc cùng dãy đồng đẳng hợp thành một dãy đồng đẳng với công thức chung.
b. Đồng phân
- Đồng phân là những chất hữu cơ với cùng công thức phân tử nhưng cấu tạo khác nhau nên tính chất hóa học khác nhau.
- Cần chú ý phân biệt đồng phân cấu tạo và đồng phân lập thể (đồng phân cis – trans).
II. Liên kết trong phân tử hợp chất hữu cơ
1. Những loại liên kết trong phân tử hợp chất hữu cơ
- Liên kết thường gặp trong hợp chất hữu cơ là liên kết CHT, gồm liên kết σ và liên kết π.
- Sự tổ hợp của liên kết σ và π tạo thành liên kết đôi hoặc ba (liên kết bội).
a. Liên kết đơn (σ)
- Do Một cặp electron tạo thành, được trình diễn bằng Một gạch nối giữa Hai nguyên tử.
- Liên kết σ bền.
b. Liên kết đôi (Một σ và Một π)
- Do Hai cặp electron tạo thành, được trình diễn bằng Hai gạch nối giữa Hai nguyên tử.
- Gồm 1σ bền và Một π kém bền.
c. Liên kết ba (Một σ và Hai π)
- Do 3 cặp electron tạo thành, được trình diễn bằng 3 gạch nối giữa Hai nguyên tử.
- Gồm 1σ bền và Hai π kém bền.
* Những liên kết đôi và ba gọi là liên kết bội.
- Lúc nguyên tử cacbon tham gia liên kết đơn, những obitan nguyên tử hóa trị lai hóa kiểu sp3 (lai hóa tứ diện đều). Góc lai 109’28”.
- Lúc nguyên tử cacbon tham gia liên kết đôi, những obitan nguyên tử hóa trị lai hóa kiểu sp2 (lai hóa đều). Góc lai hóa 120º. Ví dụ: Phân tử C2H4.
- Lúc nguyên tử cacbon tham gia liên kết 3, những obitan nguyên tử hóa trị lai hóa kiểu sp (lai hóa đường thẳng). Góc lai hóa 180º. Ví dụ: Phân tử C2H2.
2. Những loại công thức cấu tạo
Cho biết trật tự liên kết của những nguyên tử trong phân tử. Lúc viết CTCT phải nhất thiết đảm bảo đúng hóa trị của những yếu tố. Với thể viết CTCT dưới dạng đầy đủ và rút gọn.
- Công thức triển khai: Trình diễn trên mặt phẳng giấy tất cả những liên kết giữa những nguyên tử.
- Công thức CT thu gọn:
* Những nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử cùng liên kết với một nguyên tử C được viết thành Một nhóm.
* Hoặc chỉ trình diễn liên kết giữa những nguyên tử C và với nhóm chức (mỗi đầu đoạn thẳng hoặc điểm gấp khúc là Một cacbon, ko biếu thị số nguyên tử H liên kết với cacbon).
Ví dụ: Viết công thức cấu tạo của axit axetic.
III. Đồng phân cấu tạo
1. Khái niệm đồng phân cấu tạo
Butan−1−ol và đietylete với cùng công thức phân tử C4H10O nhưng do khác nhau về cấu tạo hóa học nên khác nhau về tính chất vật lí và tính chất hóa học.
Vậy những hợp chất với cùng công thức phân tử nhưng với cấu tạo hóa học khác nhau gọi là những đồng phân cấu tạo.
2. Phân loại đồng phân cấu tạo
Những đồng phân khác nhau về bản tính nhóm chức gọi là đồng phân nhóm chức. Những đồng phân khác nhau về sự phân nhánh mạch cacbon gọi là đồng phân mạch cacbon. Những đồng phân khác nhau về vị trí nhóm chức gọi là đồng phân vị trí nhóm chức.
IV. Cách trình diễn cấu trúc ko gian phân tử hữu cơ
1. Công thức phối cảnh
Công thức phối cảnh là một loại công thức lập thể.
Đường nét liền trình diễn liên kết nằm trên mặt trang giấy.
Đường nét đậm trình diễn liên kết hướng về mắt ta (ra phía trước trang giấy).
Đường nét đứt trình diễn liên kết hướng ra xa mắt ta (ra phía sau trang giấy).
2. Mô phỏng phân tử
a. Mô phỏng rỗng
Những quả cầu tượng trưng cho những nguyên tử, những thanh nối tượng trưng cho những liên kết giữa chúng. Góc giữa hai những thanh nối bằng góc lai hóa.
b. Mô phỏng đặc
Những quả cầu cắt vát tượng trưng cho những nguyên tử được ghép với nhau theo đúng vị trí ko gian của chúng.
V. Đồng phân lập thể
1. Khái niệm về đồng phân lập thể
- Ứng với công thức cấu tạo CHCl=CHCl với hai cách sắp xếp ko gian khác nhau dẫn tới hai chất đồng phân:
- Kết luận:
- Đồng phân lập thể là những đồng phân với cấu tạo hóa học như sau (cùng công thức cấu tạo) nhưng khác nhau về sự phân bố ko gian của những nguyên tử trong phân tử (tức khác nhau về cấu trúc ko gian của phân tử).
2. Quan hệ giữa đồng phân cấu tạo và đồng phân lập thể
3. Cấu tạo hóa học và cấu trúc hóa học
- Cấu tạo hóa học cho ta biết những nguyên tử liên kết với nhau theo thứ tự nào, bằng liên kết đơn hay liên kết bội, nhưng ko cho biết sự phân bố trong ko gian của chúng. Cấu tạo hóa học được trình diễn bởi công thức cấu tạo.
- Cấu tạo hóa học và cấu trúc ko gian của phân tử hợp thành cấu trúc hóa học.
- Cấu trúc hóa học vừa cho biết cấu tạo hóa học vừa cho biết sự phân bố trong ko gian của những nguyên tử trong phân tử. Cấu trúc hóa học thường được trình diễn bởi công thức lập thể.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Giải Hoá học 11 Bài 22: Cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ trang 101, 102 SGK file PDF hoàn toàn miễn phí!