Bài tập báo cáo tài chính thống nhất – Là việc kết hợp những doanh nghi riêng biệt hoặc những hoạt động kinh doanh riêng biệt thành một đơn vị báo cáo. Cùng Kế toán Việt Hưng tìm hiểu chi tiết dạng bài tập việc loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con tại ngày tìm trong giao dịch Thống nhất kinh doanh qua một lần tìm qua bài viết ngay dưới đây.
1. Thống nhất kinh doanh qua một lần tìm
– Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất được lập căn cứ vào Bảng cân đối kế toán thống nhất, Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh thống nhất, báo cáo lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp mẹ và những doanh nghiệp con theo nguyên tắc:
+ Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất chỉ trình bày luồng tiền giữa tập đoàn với những đơn vị bên ngoài tập đoàn, bao gồm cả luồng tiền phát sinh từ những giao dịch với những doanh nghiệp liên doanh, liên kết và cổ đông ko kiểm soát của tập đoàn và được trình bày trên Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất theo 3 loại hoạt động:
- Hoạt động kinh doanh
- Hoạt động đầu tư
- Hoạt động tài chính
+ Toàn bộ những luồng tiền phát sinh từ những giao dịch giữa doanh nghiệp mẹ và doanh nghiệp con trong nội bộ tập đoàn phải được loại trừ hoàn toàn trên Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất.
– Bản thuyết minh báo cáo tài chính thống nhất được lập để giảng giải thêm những thông tin về tài chính và phi tài chính, được căn cứ vào Bảng cân đối kế toán thống nhất, Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh thống nhất; Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất và những tài liệu sở hữu liên quan trong quá trình thống nhất Thống kê tài chính.
2. Bài tập báo cáo tài chính thống nhất việc loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con tại ngày tìm trong giao dịch Thống nhất kinh doanh qua một lần tìm
Ngày 1/1/20X6, doanh nghiệp A tìm lại 80% tài sản thuần của doanh nghiệp B với số tiền là 18.000 triệu đồng. Bảng cân đối kế toán riêng của doanh nghiệp A và B tại ngày 1/1/20X6 như sau, biết rằng TSCĐ của doanh nghiệp B được khấu hao theo phương pháp đường thẳng trong vòng 5 năm kể từ ngày 1/1/20X6:
Đơn vị tính: triệu đồng
Khoản mục | Đơn vị A | Đơn vị B | |
Trị giá ghi sổ | Trị giá hợp lý | ||
Tiền | 20.000 | 15.000 | 15.000 |
Đầu tư vào doanh nghiệp con | 18.000 | ||
TSCĐ – Nguyên giá – Hao mòn lũy kế | 1.000 2.000 (1.000) | 5.000 5.000 | 6.000 6.000 |
Tài sản thuần khác | 11.000 | ||
Cùng tài sản thuần | 50.000 | 20.000 | 21.000 |
Vốn chủ sở hữu Trong đó: – Vốn cổ phần – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối – Chênh lệch giám định lại tài sản | 40.000 10.000 | 17.000 3.000 | 17.000 3.000 1.000 |
Cùng vốn chủ sở hữu | 50.000 | 20.000 | 21.000 |
Trích tình hình biến động vốn chủ sở hữu trong Thuyết minh báo cáo tài chính năm 20X6 của doanh nghiệp B như sau:
Đơn vị: Triệu đồng
Vốn góp của chủ sở hữu | Quỹ đầu tư phát triển | Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối | |
Tại ngày 1/1/20X6 Lãi trong năm Trích lập quỹ Trả cổ tức năm trước Trích những quỹ Tại ngày 31/12/20X6 | 17.000 – – – 17.000 | – – 1.000 – – 1.000 | 3.000 1.400 – 2.000 1.000 1.400 |
2.1. Lúc lập Thống kê tài chính thống nhất tại 1/1/20X6 cho tập đoàn gồm sở hữu doanh nghiệp mẹ A và doanh nghiệp con B, để loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ A vào doanh nghiệp con B kế toán phải thực hiện những bước công việc sau
2.1.1. Xác định lợi ích của doanh nghiệp mẹ A và cổ đông ko kiểm soát trong trị giá hợp lý của tài sản thuần của doanh nghiệp B tại ngày tìm.
Vốn chủ sở hữu tại ngày tìm theo trị giá hợp lý | Đơn vị mẹ 80% | Cổ đông ko kiểm soát 20% | |
Vốn đầu tư của chủ sở hữu Lợi nhuận chưa phân phối Chênh lệch giám định lại tài sản Cùng Tài sản thuần | 17.000 3.000 1000 21.000 | 13.600 2.400 800 16.800 | 3.400 600 200 4.200 |
2.1.2. Xác định lợi thế thương nghiệp.
Giá phí của khoản đầu tư Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ A trong tài sản thuần doanh nghiệp con tại ngày tìm | 18.000 16.800 |
Lợi thế thương nghiệp | 1.200 |
2.1.3. Lập bút toán điều chỉnh:
a) Thống kê tài chính thống nhất được lập tại ngày 1/1/20X6 thì bút toán loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con sẽ được ghi nhận như sau:
Nợ Vốn đầu tư của chủ sở hữu Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Nợ Lợi thế thương nghiệp Nợ TSCĐ Với Đầu tư vào doanh nghiệp con Với lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 13.600 2.400 1.200 1.000 18.000 200 |
b) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát tại ngày tìm
Nợ Vốn đầu tư của chủ sở hữu Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Với lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 3.400 600 4.000 |
Tổng lợi ích cổ đông ko kiểm soát từ bút toán (a) và (b) là 4.200
2.1.4. Mô tả Bảng cân đối kế toán thống nhất được lập tại ngày 1/1/20X6:
Khoản mục | Đơn vị A | Đơn vị B | Điều chỉnh | Thống nhất | |
Nợ | Với | ||||
Tiền | 20.000 | 15.000 | 35.000 | ||
Đầu tư vào doanh nghiệp con | 18.000 | 18.000a | – | ||
TSCĐ – Nguyên giá – Hao mòn lũy kế | 1.000 2.000 (1.000) | 5.000 5.000 | 1.000a | 7.000 8.000 (1.000) | |
Lợi thế thương nghiệp | 1.200a | 1.200 | |||
Tài sản thuần khác | 11.000 | 11.000 | |||
Cùng tài sản thuần | 50.000 | 20.000 | 54.200 | ||
Vốn cổ phần | 40.000 | 17.000 | 13.600a 3.400b | 40.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 10.000 | 3.000 | 2.400a 600b | 10.000 | |
Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 200a 4.000c | 4.200 | |||
Cùng vốn chủ sở hữu | 50.000 | 20.000 | 54.200 | ||
Cùng điều chỉnh | 22.200 | 22.200 |
2.2. Lúc lập Thống kê tài chính thống nhất cho tập đoàn gồm doanh nghiệp mẹ A và doanh nghiệp con B tại 31/12/20X6, để loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ A vào doanh nghiệp con B kế toán phải xác định tác động của việc phân phối lợi nhuận sau lúc tìm.
– Cổ tức mà doanh nghiệp A nhận được từ việc phân phối lợi nhuận năm trước của doanh nghiệp B là 1.600 triệu đồng (80%x 2.000triệu). Số tiền này ko được ghi tăng thu nhập của doanh nghiệp A từ hoạt động đầu tư mà phải ghi giảm trị giá khoản đầu tư vào doanh nghiệp con vì đây ko phải là cổ tức nhận được từ kết quả kinh doanh của doanh nghiệp B sau ngày tìm. Do đó, tại ngày 31/12/20X6 trị giá khoản mục Đầu tư vào doanh nghiệp con trên Thống kê tài chính riêng của doanh nghiệp mẹ A là 16.400 triệu đồng (18.000 triệu -1.600 triệu).
– Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ A và cổ đông ko kiểm soát trong trị giá tài sản thuần của doanh nghiệp con B tại ngày thống nhất kinh doanh (1/1/20X6) trong Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20X6 như sau:
Vốn chủ sở hữu tại ngày tìm | Đơn vị mẹ 80% | Cổ đông ko kiểm soát 20% | |
Vốn đầu tư của chủ sở hữu | 17.000 | 13.600 | 3.400 |
Quỹ đầu tư phát triển | 1.000 | 800 | 200 |
Chênh lệch giám định lại tài sản | 1.000 | 800 | 200 |
Lợi nhuận chưa phân phối | – | – | – |
Cùng Tài sản thuần | 19.000 | 15.200 | 3.800 |
– Lợi thế thương nghiệp ko thay đổi, là chênh lệch giữa giá phí khoản đầu tư (16.400) và trị giá tài sản thuần doanh nghiệp mẹ nắm giữ tại doanh nghiệp con (15.200).
Bút toán điều chỉnh như sau:
a) Lúc lập Thống kê tài chính thống nhất tại ngày 31/12/20X6, kế toán loại trừ trị giá khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ trong phần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp con:
Nợ Vốn đầu tư của chủ sở hữu Nợ Quỹ đầu tư phát triển Nợ TSCĐ Nợ Lợi thế thương nghiệp Với Đầu tư vào doanh nghiệp con Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 13.600 800 1.000 1.200 16.400 200 |
b) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát đầu kỳ
Nợ Vốn đầu tư của chủ sở hữu Nợ Quỹ đầu tư phát triển Với lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 3.400 200 3.600 |
c) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát trong kỳ
Nợ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông ko kiểm soát Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 240 240 |
d) Việc khấu hao TSCĐ theo trị giá ghi sổ và trị giá hợp lý như sau (Thời kì khấu hao 5 năm kể từ ngày tìm):
Khoản mục | Nguyên giá | Khấu hao | Chênh lệch khấu hao theo Trị giá ghi sổ và Trị giá hợp lý | ||
Trị giá ghi sổ | Trị giá hợp lý | Trị giá ghi sổ | Trị giá hợp lý | ||
TSCĐ | 5.000 | 6.000 | 1.000 | 1.200 | 200 |
Điều chỉnh hao mòn lũy kế và tầm giá khấu hao trong trường hợp trị giá hợp lý của tài sản nhất thiết, bất động sản đầu tư cao hơn trị giá ghi sổ, ghi:
Nợ Mức giá quản lý Với hao mòn lũy kế | 200 200 |
e) Bút toán kết chuyển:
Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này (BCĐKT) Với Lợi nhuận sau thuế (BCKQKD) | 440 440 |
Mô tả Bảng cân đối kế toán thống nhất được lập tại ngày 31/12/20X6 (Bỏ qua khấu hao TSCĐ) như sau:
Khoản mục | Đơn vị A | Đơn vị B | Điều chỉnh | Thống nhất | |
Nợ | Với | ||||
Tiền | 21.600 | 14.400 | 36.000 | ||
Đầu tư vào doanh nghiệp con | 16.400 | 16.400a | – | ||
TSCĐ – Nguyên giá – Hao mòn lũy kế | 1.000 2.000 (1.000) | 5.000 5.000 | 1.000a | 200d | 6.800 8.000 (1.200) |
Lợi thế thương nghiệp | 1.200a | 1.200 | |||
Tài sản thuần khác | 11.000 | 11.000 | |||
Cùng tài sản thuần | 50.000 | 19.400 | 55.000 | ||
Vốn cổ phần | 40.000 | 17.000 | 13.600a 3.400b | 40.000 | |
Quỹ đầu tư phát triển | 1.000 | 800a 200b | |||
LNST chưa phân phối | 10.960 | ||||
– LNST chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 10.000 | 10.000 | |||
– LNST chưa phân phối kỳ này | 1.400 | 440d | 960 | ||
Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 200a 3.600b 240c | 4.040 | |||
Cùng vốn chủ sở hữu | 50.000 | 19.400 | 55.000 | ||
Mức giá quản lý | 200d | (200) | |||
Lợi nhuận sau thuế, trong đó: – LNST của cổ đông mẹ – LNST của cổ đông ko kiểm soát | 1.400 | 240c | 440d | 1.200 960 240 | |
Cùng điều chỉnh | 21.080 | 21.080 |
Trên đây là Kế toán Việt Hưng bài tập báo cáo tài chính thống nhất phần Hai dạng thống nhất kinh doanh qua Một lần tìm loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con tại ngày tìm trong giao dịch – Tham gia học kế toán Online ngay cùng Chúng tôi trải nghiệm giờ học tương tác cao với thầy giáo riêng!
--- Cập nhật: 16-03-2023 --- edu.dinhthienbao.com tìm được thêm bài viết [BÚT TOÁN] Ví dụ cách hợp nhất báo cáo tài chính công ty mẹ con từ website lamketoan.vn cho từ khoá giải bài tập thống nhất kinh doanh.
Thống nhất báo cáo tài chính | Vận dụng cho những doanh nghiệp hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp mẹ – doanh nghiệp con thuộc những ngành, những thành phần kinh tế lúc lập và trình bày Thống kê tài chính thống nhất. Ví dụ phổ biến bút toán thống nhất báo cáo tài chính cùng Kế toán Việt Hưng.
1. Thống kê tài chính thống nhất bao gồm những gì?
Thống kê tài chính thống nhất năm và Thống kê tài chính thống nhất giữa niên độ gồm:
– Bảng cân đối kế toán thống nhất
– Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh thống nhất
– Thống kê lưu chuyển tiền tệ thống nhất
– Bản thuyết minh Thống kê tài chính thống nhất
2. Phương cách thống nhất báo cáo tài chính doanh nghiệp mẹ con
2.Một Ví dụ xác định lợi thế thương nghiệp
Lợi thế thương nghiệp hoặc lãi từ giao dịch tìm rẻ được xác định là chênh lệch giữa giá phí khoản đầu tư và trị giá hợp lý của tài sản thuần sở hữu thể xác định được của doanh nghiệp con tại ngày tìm do doanh nghiệp mẹ nắm giữ (thời khắc doanh nghiệp mẹ nắm giữ quyền kiểm soát doanh nghiệp con) tại khoản 9 Điều 10 Thông tư 202/2014/TT-BTC.
Ví dụ 1a: Xác định lợi thế thương nghiệp trong giao dịch thống nhất kinh doanh qua một lần tìm
Ngày 01/01/20×0, Đơn vị mẹ tìm 60% cổ phần của Đơn vị con với trị giá là 200 tỷ đồng. Cùng ngày này, Tài sản thuần của doanh nghiệp con theo trị giá hợp lý là 250 tỷ đồng (Bao gồm vốn cổ phần là 100 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 150 tỷ đồng). Lợi thế thương nghiệp được xác định như sau (Đơn vị tính: Tỷ đồng):
Giá phí khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ trong tài sản thuần của doanh nghiệp con 250 x 60% Lợi thế thương nghiệp | 200 150 50 |
Ví dụ 1b: Xác định lợi thế thương nghiệp và giá phí thống nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn
Đơn vị mẹ tìm một doanh nghiệp con như sau:
Đơn vị tính: Triệu đồng
Thời khắc | Số lượng cổ phiếu tìm | Giá phí | Số dư LNSTCPP |
1/1/20×1 | 1.000.000 | 15.000 | 20.000 |
1/1/20×2 | 1.500.000 | 40.000 | 30.000 |
1/1/20×3 | 3.000.000 | 75.000 | 50.000 |
Cộng | 5.500.000 | 130.000 | 100.000 |
Biết rằng doanh nghiệp con sở hữu tổng cùng 10.000.000 cổ phiếu. Tại ngày 1/1/20×3, trị giá thị trường của cổ phiếu doanh nghiệp con là 25.000đ/cp. Việc xác định giá phí thống nhất kinh doanh và lợi thế thương nghiệp được thực hiện như sau:
Giá phí khoản đầu tư tại ngày tìm (tìm thêm 30%) Giá phí khoản đầu tư của Hai lần tìm trước tính theo trị giá hợp lý tại lần tìm đạt được quyền kiểm soát (10%+15%)x250.000 | Mẹ 55% 75.000 62.500 |
Tổng giá phí đầu tư vào doanh nghiệp con | (a) | 137.500 |
Trị giá hợp lý tài sản thuần doanh nghiệp con tại ngày tìm | 150.000 | |
Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ trong tài sản thuần của công ty con (150.000×55%) | (b) | 82.500 |
Lợi thế thương nghiệp | (a) – (b) | 55.000 |
2.Hai Ví dụ loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con
- Trường hợp trước ngày doanh nghiệp mẹ đạt được quyền kiểm soát, doanh nghiệp mẹ ko sở hữu tác động đáng kể với doanh nghiệp con và khoản đầu tư được trình bày theo phương pháp giá gốc
- Trường hợp trước ngày doanh nghiệp mẹ đạt được quyền kiểm soát, doanh nghiệp con là doanh nghiệp liên kết của doanh nghiệp mẹ và đã được trình bày theo phương pháp vốn chủ sở hữu (tại Điều 15, Khoản Một Điều 16 Thông tư 202/2014/TT-BTC)
Ví dụ 2a: Thống nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn – Trường hợp trước lúc kiểm soát doanh nghiệp con, nhà đầu tư ko sở hữu tác động đáng kể với bên được đầu tư, khoản đầu tư được ghi nhận theo phương pháp giá gốc
Nhà đầu tư tìm 20% cổ phần của doanh nghiệp A (tương đương Một triệu cổ phiếu) vào ngày 01/01/20×3 với trị giá là 35 tỷ đồng bằng tiền mặt. Tại ngày này, trị giá hợp lý của tài sản thuần sở hữu thể xác định được của doanh nghiệp A là 100 tỷ đồng và trị giá ghi sổ của tài sản thuần là 80 tỷ đồng. Đơn vị A ko sở hữu những khoản nợ tiềm tàng tại ngày tìm. Bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp A tại ngày 01/01/20×3 như sau (Đơn vị tính: triệu đồng)
Bảng cân đối kế toán tại ngày 1/1/20×3 của doanh nghiệp A | Trị giá ghi sổ | Trị giá hợp lý |
Tiền mặt và những khoản phải thu | 20.000 | 20.000 |
Bất động sản đầu tư | 60.000 | 80.000 |
Cùng | 80.000 | 100.000 |
Vốn cổ phần: 5.000.000 cổ phiếu | 50.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Cùng | 30.000 80.000 |
Trong năm 20X3, trên Thống kê kết quả kinh doanh của doanh nghiệp A sở hữu 60 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế (biết rằng trong năm doanh nghiệp A chưa trả cổ tức). Ngoài ra, trị giá Bất động sản đầu tư của doanh nghiệp A đã tăng thêm 30 tỷ đồng lên 110 tỷ đồng. Trên Bảng cân đối kế toán của Đơn vị A, trị giá bất động sản đầu tư vẫn ghi nhận theo giá gốc là 60 tỷ đồng. Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20X3 của doanh nghiệp A và trị giá hợp lý của tài sản sở hữu thể xác định được như sau:
Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20×3 của doanh nghiệp A | Trị giá ghi sổ | Trị giá hợp lý |
Tiền và những khoản phải thu | 80.000 | 80.000 |
Bất động sản đầu tư | 60.000 | 110.000 |
Cùng | 140.000 | 190.000 |
Vốn cổ phần: 5.000.000 cổ phiếu | 50.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Cùng | 90.000 140.000 |
Ngày 01/01/20X4, nhà đầu tư tìm thêm 60% cổ phần của doanh nghiệp A với giá 220 tỷ đồng, do đó đạt được quyền kiểm soát. Trước lúc đạt được quyền kiểm soát, nhà đầu tư ko sở hữu tác động đáng kể đối với doanh nghiệp A, khoản đầu tư vào doanh nghiệp A được ghi nhận theo giá gốc. Giá thị trường của cổ phiếu của doanh nghiệp A tại ngày 1/1/20X4 là 60.000đ/cổ phiếu. Bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp mẹ tại 31/12/20X3 như sau (đơn vị tính: triệu đồng)
Tiền và những khoản phải thu Đầu tư vào doanh nghiệp A Cùng Vốn cổ phần: Cùng | 265.000 35.000 300.000 300.000 300.000 |
(1) Xác định giá phí thống nhất kinh doanh và lợi thế thương nghiệp
Giá tìm 60% cổ phần của doanh nghiệp A tại ngày 01/01/20X4 Trị giá hợp lý của khoản đầu tư ban sơ (Một triệu cổ phiếu) Cùng Trị giá hợp lý tài sản thuần của doanh nghiệp A tại ngày tìm Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ Lợi thế thương nghiệp: 280.000 – 152.000 | 220.000 60.000 280.000 190.000 152.000 128.000 |
Trên BCTC riêng của doanh nghiệp mẹ, khoản đầu tư ban sơ vào doanh nghiệp A được ghi nhận theo giá gốc là 35 tỷ đồng. Trên Thống kê tài chính thống nhất, khoản đầu tư đó được ghi nhận theo trị giá hợp lý tại ngày đạt được quyền kiểm soát (1/1/20X4) là 60 tỷ đồng. Phần chênh lệch giữa trị giá hợp lý và giá gốc khoản đầu tư là 25 tỷ đồng được ghi nhận vào Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh thống nhất.
(2) Những bút toán thống nhất như sau (đơn vị tính: triệu đồng):
a) Điều chỉnh giá phí khoản đầu tư trước đây vào doanh nghiệp con theo trị giá hợp lý tại ngày tìm:
Nợ Đầu tư vào doanh nghiệp con: Với Doanh thu hoạt động tài chính | 25.000 25.000 |
b) Loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con
Nợ Vốn góp của chủ sở hữu (50.000 x80%) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (90.000 x80%) Nợ Bất động sản đầu tư Nợ Lợi thế thương nghiệp | 40.000 72.000 50.000 128.000 |
Với Đầu tư vào doanh nghiệp con Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 280.000 10.000 |
c) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát
Nợ Vốn góp của chủ sở hữu (50.000 x20%) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (90.000 x20%) Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 10.000 18.000 28.000 |
Tổng Lợi ích cổ đông ko kiểm soát sau Hai bút toán trên là 38.000
d) Bút toán kết chuyển: Do điều chỉnh khoản đầu tư theo trị giá hợp lý làm phát sinh khoản lãi 25.000 được ghi nhận là doanh thu hoạt động tài chính, vì vậy phải kết chuyển khoản lãi sau thuế lên lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của Bảng cân đối kế toán thống nhất
Nợ Lợi nhuận sau thuế (BCKQHĐKD) Với Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (BCĐKT) | 25.000 25.000 |
Bảng tổng hợp những mục tiêu hợp nhất tại ngày 1/1/20X4 như sau:
Đơn vị mẹ | Đơn vị con A | Điều chỉnh | Thống nhất | ||
Nợ | Với | ||||
Bảng cân đối kế toán | |||||
Tiền mặt và những khoản phải thu | 45.000 | 80.000 | 125.000 | ||
Đầu tư vào doanh nghiệp con | 255.000 | 25.000a | 280.000b | – | |
Bất động sản đầu tư | 60.000 | 50.000b | 110.000 | ||
Lợi thế thương nghiệp | 128.000b | 128.000 | |||
Cùng | 300.000 | 140.000 | 363.000 | ||
Vốn cổ phần | 300.000 | 50.000 | 40.000b 10.000c | 300.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 90.000 | 72.000b 18.000c | – | ||
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này | 25.000d | 25.000 | |||
Lợi ích của cổ đông ko kiểm soát | 10.000b 28.000c | 38.000 | |||
Cùng | 363.000 | ||||
Thống kê kết quả kinh doanh | |||||
Doanh thu hoạt động tài chính | 25.000a | 25.000 | |||
Lợi nhuận sau thuế | 25.000d | 25.000 | |||
Cùng điều chỉnh | 368.000 | 368.000 |
Ví dụ 2b: Thống nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn – Trường hợp khoản đầu tư ban sơ được coi như một khoản đầu tư vào doanh nghiệp liên kết.
Ví dụ này sử dụng những dữ liệu như ví dụ 2a ở trên, nhưng nhà đầu tư sở hữu những tác động đáng kể đối với bên được đầu tư.
Ngày 31/12/20X3, khoản đầu tư ban sơ 20% vào doanh nghiệp A đã được trình bày trong Thống kê tài chính thống nhất theo phương pháp vốn chủ sở hữu. Theo đó, khoản đầu tư được ghi nhận ban sơ với giá gốc là 35 tỷ đồng và được điều chỉnh tăng tương ứng với phần lợi nhuận trong kết quả kinh doanh của doanh nghiệp liên kết là 12 tỷ đồng (20%x 60 tỷ đồng). Thống kê tài chính thống nhất của nhà đầu tư tại ngày 31/12/2013, trước lúc việc tìm thêm 60% vốn cả doanh nghiệp A như sau (Đơn vị tính: triệu đồng):
Bút toán điều chỉnh trị giá khoản đầu tư theo phương pháp vốn chủ sở hữu
Nợ Đầu tư vào doanh nghiệp liên kết Với Phần lãi hoặc lỗ trong doanh nghiệp liên doanh, liên kết | 12.000 12.000 |
Bảng Cân đối kế toán thống nhất tại 31/12/20X3 của nhà đầu tư trước lúc đạt được quyền kiểm soát đối với doanh nghiệp A:
Tiền và những khoản phải thu Đầu tư vào doanh nghiệp liên kết (theo phương pháp vốn chủ) Cùng Vốn cổ phần Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Cùng Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh thống nhất năm 20X3 Phần Lãi, lỗ trong doanh nghiệp liên doanh, liên kết | 265.000 47.000 312.000 300.000 12.000 312.000
12.000 |
Việc lập Thống kê tài chính tại ngày 1/1/20X4 được thực hiện như sau:
(1) Xác định lợi thế thương nghiệp:
Việc xác định lợi thế thương nghiệp được thực hiện tương tự ví dụ 3a nêu trên, theo đó lợi thế thương nghiệp lúc đầu tư vào doanh nghiệp A là 128.000.
(2) Bút toán điều chỉnh
a) Ghi nhận khoản đầu tư vào doanh nghiệp liên kết trước đây theo phương pháp vốn chủ sở hữu:
Nợ đầu tư vào doanh nghiệp con (doanh nghiệp liên kết trước đây) Với LNST chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 12.000 12.000 |
b) Tại ngày 1/1/20X4, ngày nhà đầu tư kiểm soát doanh nghiệp A, trị giá thị trường cổ phiếu của doanh nghiệp A là 60.000đ/cp, trị giá khoản đầu tư vào doanh nghiệp A là 60 tỷ đồng. Trên Thống kê tài chính thống nhất, nhà đầu tư phải ghi nhận khoản lãi là chênh lệch giữa trị giá khoản đầu tư theo trị giá hợp lý và trị giá khoản đầu tư theo phương pháp vốn chủ sở hữu (47 tỷ đồng) trên Thống kê tài chính thống nhất tại
Nợ Đầu tư vào doanh nghiệp con Với Doanh thu hoạt động tài chính | 13.000 13.000 |
c) Loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp con
Nợ Vốn góp của chủ sở hữu (50.000 x80%) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (90.000 x80%) Nợ Bất động sản đầu tư Nợ Lợi thế thương nghiệp Với Đầu tư vào doanh nghiệp con Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 40.000 72.000 50.000 128.000 280.000 10.000 |
d) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát
Nợ Vốn góp của chủ sở hữu (50.000 x20%) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (90.000 x20%) Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 10.000 18.000 28.000 |
Tổng Lợi ích cổ đông ko kiểm soát sau Hai bút toán trên là 38.000
e) Bút toán kết chuyển: Do điều chỉnh khoản đầu tư theo trị giá hợp lý làm phát sinh khoản lãi 13.000 được ghi nhận là doanh thu hoạt động tài chính, vì vậy phải kết chuyển khoản lãi sau thuế lên lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của Bảng cân đối kế toán thống nhất
Nợ Lợi nhuận sau thuế (BCKQHĐKD) Với Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (BCĐKT) | 13.000 13.000 |
Bảng tổng hợp những mục tiêu thống nhất tại ngày 1/1/20X4 như sau:
Đơn vị mẹ | Đơn vị con A | Điều chỉnh | Thống nhất | ||
Nợ | Với | ||||
Tiền mặt và những khoản phải thu | 45.000 | 80.000 | 125.000 | ||
Đầu tư vào doanh nghiệp con | 255.000 | 12.000a 13.000b | 280.000c | ||
Bất động sản đầu tư | 60.000 | 50.000c | 110.000 | ||
Lợi thế thương nghiệp | 128.000c | 128.000 | |||
Cùng | 300.000 | 140.000 | 363.000 | ||
Vốn cổ phần | 300.000 | 50.000 | 40.000c 10.000d | 300.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 90.000 | 72.000c 18.000d | 12.000a | 12.000 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này | 13.000e | 13.000 | |||
Lợi ích của cổ đông ko kiểm soát | 10.000c 28.000d | 38.000 | |||
Cùng | 300.000 | 140.000 | 363.000 | ||
Doanh thu hoạt động tài chính | 13.000b | 13.000 | |||
Lợi nhuận sau thuế | 13.000e | 13.000 | |||
Cùng | 356.000 | 356.000 |
2.3 Ví dụ Đơn vị con và doanh nghiệp liên kết tìm lại cổ phiếu đã phát hành (cổ phiếu quỹ)
Vào ngày 1/1/20X1, Đơn vị X tìm 55% cổ phần của doanh nghiệp Y với giá là 198 tỷ đồng. Tại ngày này, tài sản thuần của doanh nghiệp Y theo trị giá hợp lý gồm: Vốn cổ phần là 100 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 200 tỷ đồng.
Vào ngày 1/1/20X2, Đơn vị X tìm 46% cổ phần của doanh nghiệp Z với giá 276 tỷ đồng (tương ứng 9,Hai triệu cổ phiếu). Tại ngày này, tài sản thuần của doanh nghiệp Z theo trị giá hợp lý gồm: Vốn cổ phần là 200 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 300 tỷ đồng. Khoản đầu tư này được xác định là khoản đầu tư vào doanh nghiệp liên kết.
Ngày 1/1/20X5, cả hai doanh nghiệp Y và Z tìm lại 10% cổ phiếu từ thị trường tự do. Trị giá thị trường cổ phiếu tìm lại của doanh nghiệp Y là 60đ/cp (tương ứng 60 tỷ đồng) và doanh nghiệp Z là 50.000đ/cp (tương ứng 100 tỷ đồng). Kết quả của việc tìm lại, Đơn vị X đạt được quyền kiểm soát doanh nghiệp Z vào ngày 01/01/20X5.
Thống kê kết quả hoạt động kinh doanh năm 20X5 của 3 doanh nghiệp như sau:
X | Y | Z | |
Lợi nhuận trước thuế | 300 | 120 | 150 |
Mức giá thuế | (80) | (30) | (40) |
Lợi nhuận sau thuế | 220 | 90 | 110 |
Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20X5 | |||
X | Y | Z | |
Đầu tư vào doanh nghiệp Y | 198 | – | – |
Đầu tư vào doanh nghiệp Z | 276 | – | – |
Tài sản thuần khác | 226 | 290 | 530 |
Cùng | 700 | 290 | 530 |
Vốn cổ phần | 300 | 100 | 200 |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối | 400 | 250 | 430 |
– Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tới cuối kỳ trước | 180 | 160 | 320 |
– LNST chưa phân phối kỳ này | 220 | 90 | 110 |
Cổ phiếu quỹ | – | (60) | (100) |
Cùng | 700 | 290 | 530 |
Yêu cầu: Lập báo cáo tài chính thống nhất của doanh nghiệp X Bhd cho năm tài chính 20X5.
Xác định lợi thế thương nghiệp lúc tìm doanh nghiệp Y (Đơn vị tính: Tỷ đồng):
Giá phí đầu tư Trị giá hợp lý của tài sản thuần của Y (100+200) Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ trong tài sản thuần (55%) Lợi thế thương nghiệp | 198 300 165 33 |
Thay đổi tỷ lệ sở hữu của những cổ đông lúc doanh nghiệp Y từ việc tìm lại cổ phiếu quỹ:
Đơn vị mẹ | Cổ đông ko kiểm soát | |
Tỷ lệ sở hữu trước lúc doanh nghiệp Y tìm lại cổ phiếu quỹ | 55% | 45% |
Tỷ lệ sở hữu sau lúc doanh nghiệp Y tìm lại cổ phiếu quỹ (55/90) | 61.11% | 38.89% |
Tăng/giảm trong tỷ lệ sở hữu | 6.11% | (6.11%) |
Thay đổi trong tài sản thuần:
Tổng cùng | Đơn vị mẹ | Cổ đông ko kiểm soát | |
Tài sản thuần trước lúc tìm lại cổ phiếu | 260 | 143 260×55% | 117 |
Tài sản thuần sau lúc tìm lại cổ phiếu | 200 | 122 200×55/90 | 78 |
Phần sở hữu trong tài sản thuần giảm | (21) | (39) | |
Tiền mặt trả cho cổ đông ko kiểm soát | —— | 60 | |
Thay đổi trong trị giá tài sản thuần | (21) | 21 |
Những thay đổi liên quan tới doanh nghiệp Z
a) Xác định lợi thế thương nghiệp lúc nắm giữ quyền kiểm soát Đơn vị Z:
Sau lúc doanh nghiệp Z tìm lại cổ phiếu quỹ, tỷ lệ sở hữu của doanh nghiệp mẹ trong tài sản thuần của doanh nghiệp Z tăng lên 51% (46/90). Đơn vị mẹ xác định lợi thế thương nghiệp như sau:
Trị giá hợp lý của cổ phiếu tìm lại: 50.000đ/cp
Đơn vị mẹ nắm giữ: 9,Hai triệu cổ phiếu
Trị giá hợp lý khoản đầu tư tại ngày 1/1/20X5 là 460 tỷ đồng
Đơn vị Mẹ | ||
Giá chuyển nhượng | – | |
Trị giá hợp lý của khoản đầu tư vào doanh nghiệp Z trước đây | 276 | |
Trị giá khoản đầu tư theo trị giá hợp đồng tại ngày kiểm soát | 460 | |
Tài sản thuần theo trị giá hợp lý: | ||
Vốn cổ phần | 200 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tại 1/1/20X5 Cổ phiếu quỹ | 320 (100) 420 | |
Phần sở hữu của doanh nghiệp mẹ 420 x46/90 | 215 | |
Lợi thế thương nghiệp | 245 |
b) Xác định khoản lãi do giám định lại trị giá khoản đầu tư theo trị giá hợp lý tại ngày 1/1/20X5 trên báo cáo tài chính thống nhất:
– Trị giá khoản đầu tư theo phương pháp vốn chủ sở hữu lúc doanh nghiệp Z còn là doanh nghiệp liên kết được xác định là 285,Hai tỷ đồng: 276 tỷ đồng (giá gốc) + 9,Hai tỷ đồng (phần điều chỉnh tăng tương ứng với 46% trong lãi của doanh nghiệp liên kết sau ngày đầu tư (320-300))
– Phần lãi do giám định lại khoản đầu tư theo trị giá hợp lý là: 460 – 285,2 = 174,8
Bút toán thống nhất:
Bút toán thống nhất với doanh nghiệp Y
a) Loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp Y
Nợ Vốn cổ phần của Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Nợ Lợi thế thương nghiệp Với Đầu tư vào doanh nghiệp Y | 110 33 | 55 198 |
(b) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát tại 1/1/20X5 Nợ Vốn cổ phần của doanh nghiệp Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tới đầu kỳ trước Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 45 72 | 117 |
(c) Ghi giảm LICĐKKS do tìm cổ phiếu quỹ: Nợ Lợi ích cổ đông ko kiểm soát Với Cổ phiếu quỹ | 60 | 60 |
(d) Ghi nhận thay đổi trong tài sản thuần của doanh nghiệp Y Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 21 | 21 |
(e) Tách lợi ích của cổ đông ko kiểm soát phát sinh trong kỳ Nợ Lợi nhuận sau thuế của cổ đông ko kiểm soát (90×35/90) Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 35 | 35 |
Bút toán thống nhất với Đơn vị Z | ||
(f) Ghi nhận khoản đầu tư ban sơ vào doanh nghiệp Z theo phương pháp vốn chủ sở hữu | 9,2 | |
Nợ Đầu tư vào doanh nghiệp Z Với Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối | 9,2 | |
(g) Ghi nhận chênh lệch giữa trị giá hợp lý khoản đầu tư tại ngày kiểm soát và trị giá khoản đầu tư theo phương pháp vốn chủ sở hữu | 174,8 | |
Nợ Đầu tư vào doanh nghiệp Z | 174,8 | |
Với Doanh thu hoạt động tài chính | ||
(h) Loại trừ khoản đầu tư của doanh nghiệp mẹ vào doanh nghiệp Z Nợ Vốn cổ phần của doanh nghiệp Z (200×46/90) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (320×46/90) Nợ Lợi thế thương nghiệp Với cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp Z (100×46/90) Với Đầu tư vào doanh nghiệp Z | 102 164 245 | 51 460 |
(i) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát đầu kỳ Nợ Vốn cổ phần của doanh nghiệp Z (200×44/90) Nợ Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối (320×44/90) Với cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp Z (100×44/90) Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 98 156 | 49 205 |
(j) Tách lợi ích cổ đông ko kiểm soát phát sinh trong kỳ Nợ LNST của cổ đông ko kiểm soát (110 x 44/90) Với Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 54 | 54 |
k) Bút toán kết chuyển
Bút toán (e) kết chuyển LNST của cổ đông ko kiểm soát (35)
Bút toán (g) điều chỉnh tăng doanh thu hoạt động tài chính: 174,8
Bút toán (k) kết chuyển LNST của cổ đông ko kiểm soát:(54)
Cùng Nợ Lợi nhuận sau thuế (BCKQKD) Với Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này | 85.8
| 85.8 | 85.8 |
Bảng tổng hợp những mục tiêu thống nhất như sau:
Tiêu chí | Đơn vị mẹ | Đơn vị Y | Đơn vị Z | Điều chỉnh | Thống nhất | |
Nợ | Với | |||||
Đầu tư vào Y | 198 | 198a | ||||
Đầu tư vào Z | 276 | 174,8g 9,2f | 460h | |||
Tài sản thuần khác | 226 | 290 | 530 | 1.046 | ||
Lợi thế thương nghiệp | 33a 245h | 278 | ||||
Tổng tài sản thuần | 700 | 290 | 530 | 1.324 | ||
Vốn cổ phần | 300 | 100 | 200 | 55a 45b 102h 98i | 300 | |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối tới cuối kỳ trước | 180 | 160 | 320 | 110a 72b 164h 156i | 9,2f | 167,2 |
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối kỳ này | 220 | 90 | 110 | 21d | 85,8k | 484,8 |
Cổ phiếu quỹ | (60) | (100) | 60c 51h 49i | |||
Lợi ích cổ đông ko kiểm soát | 60c | 117b 21d 35e 205i 54j | 372 | |||
Tổng vốn chủ sở hữu | 700 | 290 | 530 | 1.324 | ||
Doanh thu hoạt động tài chính | 174,8g | 174,8 | ||||
Lợi nhuận trước thuế | 300 | 120 | 150 | 570 | ||
Mức giá thuế | (80) | (30) | (40) | (150) | ||
Lợi nhuận sau thuế | 220 | 90 | 110 | 85.8k | 594,8 | |
Lợi nhuận sau thuế của cổ đông ko kiểm soát | 35e 54j | 89 | ||||
Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp mẹ | 505.8 | |||||
Cùng điều chỉnh | 1.519,8 | 1.519,8 |
Trên đây là một vài ví dụ bút toán trong thống nhất báo cáo tài chính doanh nghiệp mẹ con mong rằng sẽ bài viêt hữu ích đối với bạn xem – Tham gia ngay những khoá học làm, lập & nộp BCTC Online Một kèm Một trực tiếp tại Kế Toán Việt Hưng
CAM KẾT TỰ MÌNH LÊN CẢ BCTC!
--- Cập nhật: 16-03-2023 --- edu.dinhthienbao.com tìm được thêm bài viết [CPA – LT Kế toán] Chủ đề “Báo cáo tài chính hợp nhất” – Phần 1 từ website tuonthi.com cho từ khoá giải bài tập thống nhất kinh doanh.
Bài 13 của Series hướng dẫn học Lý thuyết Kế toán – Chứng chỉ CPA: Chủ đề “Thống nhất BCTC” – Phần 1 – Thống nhất kinh doanh là gì? 5 bước kế toán giao dịch thống nhất kinh doanh?
Chủ đề về BCTC thống nhất ko quá phổ biến với phần lý thuyết Đề thi CPA môn Kế toán. Tuy nhiên lại thường xuyên xuất hiện trong phần bài tập của đề thi. Trong lúc nhiều bạn lại ko “thân thuộc” với chủ đề này. Chính vì vậy nên Ad quyết định viết bài hướng dẫn chi tiết. Kỳ vọng bài viết sẽ giúp những bạn đơn thuần hoá vấn đề. Và sở hữu chiếc nhìn rõ ràng hơn về chủ đề này.
Trong bài viết trước tiên của chủ đề “BCTC Thống nhất”, chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu Hai nội dung:
- Giao dịch Thống nhất kinh doanh là gì?
- 5 bước “kế toán” những giao dịch thống nhất kinh doanh?
Phần 1. Những vấn đề chung về Thống nhất kinh doanh
1. Tổng quan về Thống nhất kinh doanh
(1) Thống nhất kinh doanh là gì?
Giả sử sở hữu Hai doanh nghiệp A & B. Và phát sinh Một trong những loại giao dịch sau:
- A tìm cổ phần của B;
- A tìm tất cả tài sản thuần & gánh chịu những khoản nợ của B;
- A tìm một số tài sản thuần của B để cùng hình thành nên một hoặc nhiều HĐKD
Lúc đó chúng ta nói rằng A và B sở hữu giao dịch thống nhất kinh doanh với nhau.
Tương tự: “Thống nhất kinh doanh là việc kết hợp những doanh nghiệp riêng biệt hoặc những hoạt động kinh doanh riêng biệt thành một đơn vị báo cáo”.
(2) Những hình thức trả tiền trong thống nhất?
Bên tìm phát hành dụng cụ vốn hoặc trả tiền bằng tiền, những khoản tương đương tiền hoặc chuyển giao tài sản khác hoặc kết hợp những hình thức trên.
(3) Kết quả của việc thống nhất?
Kết quả của phần to những trường hợp thống nhất kinh doanh là bên tìm nắm được quyền kiểm soát một hoặc nhiều hoạt động kinh doanh khác (bị đơn tìm).
Quyền kiểm soát
Một doanh nghiệp tham gia thống nhất sẽ được coi là nắm được quyền kiểm soát của doanh nghiệp tham gia thống nhất khác lúc:
– Doanh nghiệp đó nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết của doanh nghiệp khác đó trừ lúc quyền sở hữu đó ko gắn liền quyền kiểm soát.
– Ko nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết nhưng vẫn sở hữu quyền kiểm soát lúc:
- Quyền to hơn 50% quyền biểu quyết của doanh nghiệp kia nhờ sở hữu một thoả thuận với những nhà đầu tư khác;
- Quyền chi phối những chính sách tài chính và hoạt động của doanh nghiệp khác theo một qui chế hay một thoả thuận;
- Quyền bổ nhiệm, bãi miễn số đông thành viên Hội đồng quản trị của doanh nghiệp khác; hoặc
- Quyền bỏ thăm quyết định trong những cuộc họp Hội đồng quản trị của doanh nghiệp khác.
Phần 2. 5 bước kế toán giao dịch thống nhất kinh doanh
1. Phương pháp kế toán giao dịch thống nhất kinh doanh
Mọi trường hợp thống nhất kinh doanh đều phải được kế toán theo phương pháp tìm.
Phương pháp tìm xem xét việc thống nhất kinh doanh trên ý kiến là bên tìm sẽ thôn tính bị đơn tìm. Bên tìm tìm tài sản thuần và ghi nhận những tài sản đã tìm, những khoản nợ phải trả và nợ tiềm tàng phải gánh chịu. Bao gồm cả những tài sản, nợ phải trả và nợ tiềm tàng mà bị đơn tìm chưa ghi nhận trước đó.
2. 5 bước kế toán giao dịch thống nhất kinh doanh
Sau đây chúng ta sẽ xem xét cụ thể từng Bước này qua ví dụ sau:
Ví Dụ
– A tìm 40% cổ phần của B vào ngày 01/01/20X0 bằng cách phát hành cho cổ đông của B 10.000 cổ phiếu. Mệnh giá 10.000/cổ phiếu & trị giá thị trường là 27.000/cổ phiếu.
– A tiêu dùng Một TSCĐ HH để trao đổi cho cổ đông của B. Nguyên giá: 300 triệu trị giá hao mòn lũy kế: 20 triệu. Trị giá hợp lý chưa sở hữu thuế: 300 triệu; thuế suất thuế GTGT 10%.
-Những tầm giá phát sinh về thuê định giá và kiểm toán liên quan tới việc tìm tài sản và nợ phải trả mà A phải chi bằng TGNH là 40 triệu. Mức giá phát hành cổ phiếu của A chi bằng TGNH là 25 triệu.
– Ngày 01/01/20X1: A tìm thêm 40% cổ phần của B với giá 750 triệu, trả tiền bằng TGNH và đạt được quyền kiểm soát. Trước lúc đạt được quyền kiểm soát, A ko sở hữu tác động đáng kể đối với B. Giá thị trường cổ phiếu của doanh nghiệp B mà A đã tìm vào 1/1/X0 được giám định lại là 700 triệu vào 1/1/X1.
-Tại ngày 01/01/20X1: trị giá hợp lý tài sản thuần của B là 1.000 triệu. Tài sản thuần theo giá ghi sổ là 800 triệu. Trong đó vốn cổ phần là 200 triệu & LNSTCPP là 600 triệu. Chênh lệch giữa trị giá ghi sổ và trị giá hợp lý là do bất động sản đầu tư sở hữu GTHL là 500 triệu & GTGS là 300 triệu.
Yêu cầu: xác định những thông tin liên quan tới giao dịch thống nhất kinh doanh?
Bước 1 – Xác định bên tìm
Tri thức liên quan:
Bên tìm là một doanh nghiệp tham gia thống nhất nắm quyền kiểm soát những doanh nghiệp hoặc những hoạt động kinh doanh tham gia thống nhất khác.
Trường hợp đặc trưng nhận diện bên tìm:
- Doanh nghiệp sở hữu trị giá hợp lý to hơn nhiều những doanh nghiệp khác cùng tham gia giao dịch thống nhất;
- Thống nhất kinh doanh được thực hiện bằng việc trao đổi những dụng cụ vốn thông thường sở hữu quyền biểu quyết để đổi lấy tiền hoặc những tài sản khác thì doanh nghiệp bỏ tiền hoặc tài sản khác ra thường được coi là bên tìm;
- Ban lãnh đạo của doanh nghiệp sở hữu quyền chi phối việc bổ nhiệm những thành viên ban lãnh đạo của doanh nghiệp hình thành từ thống nhất kinh doanh;
Vận dụng vào tình huống:
Tại ngày 1/1/20X0: A là bên bỏ cổ phiếu, tiền & tài sản ra để trao đổi với B. A là bên tìm trong giao dịch thống nhất kinh doanh.
Tại ngày 1/1/20X1: A là bên nắm quyền kiểm soát B. A là bên tìm trong giao dịch thống nhất kinh doanh.
Bước 2 – Xác định “Giá phí thống nhất kinh doanh”
Tri thức liên quan:
(1) Giá phí thống nhất kinh doanh bao gồm những gì?
Hiểu đơn thuần thì giá phí thống nhất kinh doanh chính là chiếc gía mà bên tìm phải bỏ ra lúc tìm hàng nhé. Bên tìm sẽ xác định giá phí thống nhất kinh doanh bao gồm trị giá hợp lý tại ngày diễn ra trao đổi của:
- Những tài sản đem trao đổi,
- Những khoản nợ phải trả đã phát sinh hoặc đã thừa nhận.
- Những dụng cụ vốn do bên tìm phát hành để đổi lấy quyền kiểm soát bị đơn tìm,
- Những tầm giá liên quan trực tiếp tới việc thống nhất kinh doanh: tầm giá trả cho KTV, tư vấn pháp lý, thẩm định viên về giá và những nhà tư vấn khác về thực hiện thống nhất kinh doanh
(2) Ko bao gồm những gì?
- Những khoản lỗ hoặc tầm giá khác sẽ phát sinh trong tương lai do thống nhất kinh doanh. Do ko được coi là khoản nợ đã phát sinh hoặc đã được bên tìm thừa nhận để đổi lấy quyền kiểm soát đối với bị đơn tìm;
- Những tầm giá quản lý chung & những tầm giá khác ko liên quan trực tiếp tới một giao dịch thống nhất kinh doanh cụ thể;
- Mức giá thoả thuận và phát hành những khoản nợ tài chính;
- Mức giá phát hành dụng cụ vốn;
(3) Phân biệt “Ngày tìm” & “Ngày trao đổi”?
- Ngày tìm: là ngày mà bên tìm đạt được quyền kiểm soát thực tế đối với bị đơn tìm.
- Ngày trao đổi: Là ngày tìm lúc việc thống nhất kinh doanh được thực hiện trong một giao dịch đơn lẻ. Lúc việc thống nhất kinh doanh liên quan tới nhiều giao dịch, ngày trao đổi là ngày mỗi khoản đầu tư đơn lẻ đó được ghi nhận trong báo cáo tài chính của bên tìm.
Vận dụng vào tình huống:
(1) Xác định ngày tìm & ngày trao đổi
Việc thống nhất kinh doanh giữa A & B đạt được qua Hai giai đoạn. Do vậy:
- Ngày trao đổi: ngày 1/1/20X0 & 1/1/20X1 (ngày diễn ra từng giao dịch đơn lẻ)
- Ngày tìm: ngày 1/1/20X1 (ngày A đạt được quyền kiểm soát B)
(2) Xác định giá phí thống nhất kinh doanh
Tại ngày 1/1/20X0:
Giá phí thống nhất kinh doanh bao gồm:
- Giá thị trường của cổ phiếu phát hành: 27.000 * 10.000 = 270 triệu
- Trị giá TSCĐ tiêu dùng để trả tiền: 330 triệu
- Mức giá khác: 40 triệu (Mức giá phát hành cổ phiếu của A ko được tính vào)
Tổng giá phí thống nhất kinh doanh: 640 triệu
Tại ngày 1/1/20X1:
Trị giá hợp lý của 40% cổ phần của B tại ngày 1/1/20X1: 750 triệu
Giá hợp lý của khoản đầu tư ban sơ tại 1/1/20X1: 700 triệu
Tổng giá phí thống nhất kinh doanh: 1.450 triệu
Bước 3 – Xác định trị giá hợp lý của tài sản thuần ghi nhận
Tri thức cần biết :
“Trị giá hợp lý của tài sản thuần ghi nhận” hiểu nôm na là trị giá thị trường của hàng hoá được bên bán cung ứng bạn nhé. Bên tìm sẽ ghi nhận riêng rẽ những tài sản & nợ phải trả sở hữu thể xác định của bị đơn tìm chỉ lúc thoả mãn những tiêu chuẩn sau tại ngày tìm:
- Nếu là TSCĐHH: phải cứng cáp đem lại lợi ích kinh tế trong tương lai cho bên tìm. Và trị giá hợp lý của nó sở hữu thể xác định được một cách tin cậy.
- Nếu là nợ phải trả sở hữu thể xác định được: phải cứng cáp rằng doanh nghiệp phải chi trả từ những nguồn lực của mình để trả tiền nghĩa vụ hiện tại. Và trị giá hợp lý của nó sở hữu thể xác định được một cách tin cậy.
- Nếu là TSCĐVH & nợ tiềm tàng: trị giá hợp lý của nó sở hữu thể xác định được một cách tin cậy.
Vận dụng vào tình huống:
Theo thông tin từ đề bài, trị giá hợp lý của tài sản thuần ghi nhận là 1.000 triệu.
Bước 4 – Xác định lợi thế thương nghiệp
Tri thức cần biết:
(1) Lợi thế thương nghiệp là gì?
Lợi thế thương nghiệp là những lợi ích kinh tế trong tương lai phát sinh từ những tài sản ko xác định được và ko ghi nhận được một cách riêng biệt tại thời khắc thống nhất kinh doanh.
(2) Cách xác định lợi thế thương nghiệp
TH1. Thống nhất kinh doanh được thực hiện qua Một lần giao dịch: Giá phí thống nhất – Phần sở hữu của bên tìm trong trị giá hợp lý của tài sản thuần.
TH2. Thống nhất kinh doanh được thực hiện qua nhiều lần giao dịch: (Giá phí của lần tìm dẫn tới đạt quyền kiểm soát + Giá phí những lần tìm trước đã được giám định theo FV tại ngày tìm) – Phần sở hữu của bên tìm trong trị giá hợp lý của tài sản thuần tại ngày đạt quyền kiểm soát.
Sau lúc đạt được quyền kiểm soát nêu doanh nghiệp mẹ tìm thêm thì ko xác định lại lợi thế thương nghiệp. Chênh lệch giữa giá phí tìm thêm với phần sở hữu thêm trong trị giá ghi sổ của tài sản thuần được ghi nhận vào LNSTCPP.
(3) Ghi nhận và xử lý lợi thế thương nghiệp
Lợi thế thương nghiệp được ghi nhận:
- Trên BCTC riêng (Nếu HNKD ko hình thành Cty mẹ – con)
- Trên BCTC thống nhất (Nếu hình thành Cty mẹ – con)
Nguyên tắc:
- Ghi ngay vào tầm giá SXKD (nếu trị giá nhỏ). Hoặc phải được phân bổ dần một cách sở hữu hệ thống trong suốt thời kì sử dụng hữu ích ước tính (nếu trị giá to) nhưng tối đa ko quá 10 năm.
- Phương pháp phân bổ phải thực hiện dần đều qua những năm. Định kì, doanh nghiệp mẹ phải giám định tổn thất lợi thế thương nghiệp. Nếu số tổn thất > số phân bổ đều thì phân bổ theo số tổn thất vào tầm giá quản lý.
- Lúc Giá phí thống nhất < Phần sở hữu của bên tìm trong trị giá hợp lý của tài sản thuần (tìm rẻ): phần lãi này sẽ được ghi nhận vào báo cáo HĐSXKD (Tài khoản 711) chứ ko phân bổ dần như lợi thế thương nghiệp. Những bạn hình dung như này: Bạn đi tìm hàng. Sản phẩm sở hữu trị giá hợp lý là 10 triệu. Nhưng bạn phải bỏ ra 12 triệu để tìm. Thì lúc đó, chênh lệch Hai triệu này là lợi thế thương nghiệp bạn phải ghi nhận. Còn lúc bạn bỏ ra 10 triệu để tìm sản phẩm sở hữu trị giá hợp lý là 12 triệu. Tức thị bạn đang tìm được hàng với giá rẻ. Và bạn phải ghi nhận ngay Hai triệu tiền lãi do tìm rẻ này vào TK 711.
Vận dụng vào tình huống:
Từ Bước 2: Tổng giá phí thống nhất kinh doanh tại ngày đạt quyền kiểm soát: 1.450 triệu
Từ Bước 3: Phần sở hữu của A trong trị giá hợp lý của tài sản thuần tại 1/1/20X1: 1.000 triệu * 80% = 800 triệu
Lợi thế thương nghiệp = 1.450 triệu – 800 triệu = 650 triệu
Phần lợi thế thương nghiệp này sở hữu trị giá to nên sẽ được ghi nhận vào TK 242 & phân bổ dần vào tầm giá.
Bước 5 – Xác định lợi ích của cổ đông ko kiểm soát (NCI) tại ngày thống nhất
Tri thức cần biết :
Phần này mình đã giảng giải tại Dạng bài thống nhất môn kế toán. Những bạn tham khảo nhé.
NCI: Là một phần của kết quả hoạt động thuần và trị giá tài sản thuần của một doanh nghiệp con được xác định tương ứng cho những phần lợi ích ko phải do doanh nghiệp mẹ sở hữu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua những doanh nghiệp con.
NCI = Tỷ lệ sở hữu của NCI x (Tổng FV của tài sản – Tổng FV của nợ phải trả) = Tỷ lệ sở hữu của NCI x FV của tài sản thuần
Vận dụng vào tình huống:
Từ Bước 3: phần sở hữu của NCI trong trị giá hợp lý của tài sản thuần tại 1/1/20X1: 1.000 triệu * 20% = 200 triệu
Theo quy định thì phần NCI sẽ được thể hiện riêng biệt thành Một mục tiêu trên cả BCDKT và BCKQKD. Ở phần sau của chủ đề này chúng ta sẽ đi sâu tìm hiểu cách hạch toán.
Vậy là xong bài trước tiên của chủ đề về BCTC Thống nhất. Sau bài viết này, chúng ta đã học được cách xác định những thông tin liên quan của giao dịch thống nhất kinh doanh bao gồm:
- Giá phí thống nhất kinh doanh (Trị giá bên tìm phải bỏ ra)
- Trị giá hợp lý của tài sản thuần (Trị giá hợp lý của bị đơn tìm)
- Lợi thế thương nghiệp
- Lợi ích của cổ đông thiểu số (NCI)
Trong bài tiếp theo của chủ đề này, mình sẽ giảng giải cách sử dụng những thông tin này lúc lập BCTC Thống nhất. Những bạn theo dõi nhé!
PS: Ad đang làm Videos về những nội dung thuộc chủ đề Thống nhất báo cáo tài chính này. Mục đích là để nỗ lực giảng giải được cặn kẽ theo trình tự hợp lý hơn. Những bạn sở hữu thể theo dõi ở đây nhé: