Truyện cổ tích Thạch Sanh đã thể hiện niềm tin, khát vọng của nhân dân về một cuộc sống công bằng: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo. Hôm nay, Download.vn sẽ sản xuất tới những bạn học trò tài liệu Soạn văn 6: Thạch Sanh, thuộc bộ sách Cánh Diều.
Mong rằng với tài liệu này sẽ giúp ích cho những bạn học trò lớp 6 trong quá trình học tập môn Ngữ văn. Nội dung chi tiết sẽ được chúng tôi đăng tải ngay sau đây.
Soạn bài Thạch Sanh - Mẫu 1
1. Chuẩn bị
- Truyện kể về việc: Thế cuộc của Thạch Sanh.
- Sự kiện chính trong truyện:
- Sự ra đời kì lạ của Thạch Sanh
- Gặp gỡ và kết nghĩa anh em với Lí Thông
- Thạch Sanh đi canh miếu, giết mổ chết chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công.
- Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, nhưng bị Lí Thông hãm hại.
- Thạch Sanh cứu con vua thủy tề, được đền ơn nhưng lại bị hồn đại bàng, chằn tinh hãm hại.
- Tiếng đàn của Thạch Sanh giúp công chúa khỏi bị câm, thân oan cho mình và Lí Thông bị trừng trị.
- Thạch Sanh lấy công chúa và đánh bại mười tám nước chư hầu.
- Truyện kể về nhân vật Thạch Sanh; nhân vật vượt bậc là Thạch Sanh, Lí Thông. Trong phần kết thúc truyện, mẹ con Lí Thông phải chết còn Thạch Sanh thì được kết hôn cùng công chúa và lên ngôi.
- Qua diễn biến và kết thúc của truyện, tác giả dân gian muốn thể hiện ước mơ về dòng thiện sẽ thắng lợi dòng ác, người ở hiền gặp lành còn kẻ xấu xa sẽ bị trừng trị.
- Những chi tiết hoang đường kì ảo:
- Ngọc Hoàng sai thái tử xuống đầu thai làm con vợ chồng nghèo.
- Người vợ mang thai mấy năm mà ko sinh nở, mãi sau mới sinh được một cậu con trai.
- Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy đủ những môn võ nghệ cho Thạch Sanh.
- Chằn tinh sở hữu nhiều phép lạ, ăn thịt người và lúc chết biến thành bộ cung bằng vàng.
- Hồn đại bàng và chằn tinh hiện về hãm hại Thạch Sanh.
- Thạch Sanh cứu con vua Thủy Tề.
- Tiếng đàn của Thạch Sanh giúp đánh bại những nước chư hầu.
2. Đọc hiểu
Câu 1. Nguồn gốc, xuất thân của Thạch Sanh sở hữu gì đặc thù?
Nguồn gốc xuất thân của Thạch Sanh đặc thù: Thạch Sanh vốn là thái tử của Ngọc Hoàng, được sai xuống đầu thai làm người.
Câu 2. Tính cách nào của Thạch Sanh được tác giả dân gian tập trung thể hiện trong phần 2? Hãy tìm một từ được lặp lại hai lần trong phần này để nói về tính cách đấy?
- Tính cách của Thạch Sanh được tập trung thể hiện: thiệt thà, tốt bụng.
- Một từ được lặp lại hai lần: thiệt thà (Thạch Sanh thiệt thà nhận lời đi ngay/Thạch Sanh lại thiệt thà tin ngay)
Câu 3. Thạch Sanh sở hữu những hành động dũng cảm nào trong phần (3)?
- Thạch Sanh sử dụng cung tên bắn đại bàng
- Thạch Sanh xuống hang cứu công chúa.
Câu 4. Em thử dự đoán lúc xuống hang, Lý Thông sẽ làm gì?
Lí Thông giết mổ Thạch Sanh, nhận công về mình.
Câu 5. Lúc xin cây đàn, Thạch Sanh sở hữu biết đó là cây đàn thần ko?
Thạch Sanh ko biết đó là cây đàn thần.
Câu 6. Thạch Sanh đã cư xử thế với mẹ con Lí Thông như thế nào? Kết cuộc của mẹ con Lí Thông ra sao?
- Thạch Sanh đã tha cho mẹ con Lí Thông.
- Kết cuộc của mẹ con Lí Thông: bị sét đánh chết, hóa kiếp thành bọ hung.
Câu 7. Thạch Sanh đã làm gì làm cho quân chư hầu ko còn nghĩ tới chuyện đánh nhau và phải cúi đầu lạy tạ?
- Thạch Sanh đem đàn ra đánh làm quân sĩ mười tám nước bủn rủn chân tay, ko còn nghĩ tới chuyện đánh nhau.
- Sau đó, Thạch Sanh sai nấu cơm thiết đãi, quân sĩ thấy niêu cơm bé xíu liền khinh thường. Biết vậy, chàng thách đố họ ăn hết được niêu cơm sẽ trọng thưởng. Quân sĩ ăn mãi ko hết niêu cơm bé xíu liền cảm ơn rồi kéo nhau về nước.
3. Trả lời thắc mắc
Câu 1. Theo em, Thạch Sanh thuộc kiểu nhân vật nào (nhân vật xấu số, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh, nhân vật ngốc nghếch).
Thạch Sanh thuộc kiểu nhân vật dũng sĩ: được thiên thần dạy đủ những võ nghệ và mọi phép thần thông, với những chiến công như đánh bại chằn tinh và đại bàng, cứu con vua Thủy Tề và thu phục những nước chư hầu.
Câu 2. Truyện cổ tích Thạch Sanh sở hữu những sự kiện chính nào? Em thích sự kiện nào nhất?
- Những sự kiện chính trong tác phẩm:
- Sự ra đời kì lạ của Thạch Sanh
- Gặp gỡ và kết nghĩa anh em với Lí Thông
- Thạch Sanh đi canh miếu, giết mổ chết chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công.
- Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, nhưng bị Lí Thông hãm hại.
- Thạch Sanh cứu con vua thủy tề, được đền ơn nhưng lại bị hồn đại bàng, chằn tinh hãm hại.
- Tiếng đàn của Thạch Sanh giúp công chúa khỏi bị câm, thân oan cho mình và Lí Thông bị trừng trị.
- Thạch Sanh lấy công chúa và đánh bại mười tám nước chư hầu.
- Sự kiện thích nhất: Thạch Sanh giết mổ chết chằn tinh. Sự kiện này cho thấy sức mạnh phi thường cũng như lòng dũng cảm của Thạch Sanh.
Câu 3. Theo em, Thạch Sanh là người sở hữu tính cách gì? Tìm một số chi tiết trong truyện để khẳng định nhận xét đấy của em.
- Thực thà chất phác (thay mẹ con Lí Thông đi canh miếu, kể lại sự việc đã giết mổ đại bàng cho Lý Thông)
- Tài năng và sự dũng cảm (giết mổ chằn tinh, đại bàng)
- Tấm lòng nhân đạo khoan dung, yêu hòa bình (tha cho mẹ con Lí Thông, tha cho mười tám nước chư hầu)
Câu 4. Hãy chỉ ra những chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện. Những chi tiết này sở hữu tác dụng gì trong việc khắc họa nhân vật Thạch Sanh?
- Thạch Sanh là thái tử của Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai làm con của hai vợ chồng nông dân nghèo.
- Người mẹ phải mang thai nhiều năm mới sinh được.
- Lúc trưởng thành được thiên thần dạy cho nhiều võ nghệ và phép thần thông.
- Thạch Sanh đánh nhau với chằn tinh, giết mổ đại bàng.
- Bị hồn chằn tinh và đại bàng báo thù.
- Tiếng đàn và niêu cơm thần giúp đánh bại những nước chư hầu.
Câu 5. Những chi tiết kết thúc truyện: “Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh. Lễ cưới của họ tưng bừng nhất kinh kỳ, chưa bao giờ và chưa ở đâu sở hữu lễ cưới tưng bừng như thế” và “Về sau, vua ko sở hữu con trai, đã nhường ngôi cho Thạch Sanh” cho thấy nhân dân ta muốn thể hiện ước mơ gì?
Qua những chi tiết kết thúc truyện, nhân ta muốn thể hiện ước mơ về dòng thiện sẽ thắng lợi dòng ác, người ở hiền gặp lành còn kẻ xấu xa sẽ bị trừng trị.
Câu 6. Đoạn thơ sau đã nhấn mạnh thêm ý nghĩa nào của truyện Thạch Sanh?
Đàn kêu: Người nào chém chằn tinh
Cho mày vinh hiển dự mình quyền sang?
Đàn kêu: Người nào chém xà vương
Đem nàng công chúa triều đường về đây?
Đàn kêu: Hỡi Lý Thông mày
Cớ sao phụ nghĩa lại rày vong ân?
Đàn kêu: Sao ở bất nhân
Biết ăn quả lại quên ân người trồng?
(Truyện thơ Nôm Thạch Sanh)
Tiếng đàn đã nhân danh công lý, chính nghĩa để đòi lại công bằng cho Thạch Sanh. Tiếng đàn kể lại những chiến công của Thạch Sanh - bênh vực người sở hữu công, tố cáo kẻ cướp công, nói lên sự thực một cách mạnh mẽ, dứt khoát.
Soạn bài Thạch Sanh - Mẫu 2
Giới thiệu về tác phẩm
1. Tóm tắt
Mẫu 1
Ngày xưa, ở quận Cao Bình sở hữu hai vợ chồng sở hữu tuổi mà chưa sở hữu con. Thấy họ tốt bụng Ngọc Hoàng sai Thái tử xuống đầu thai làm con. Cậu bé sinh ra đã mồ côi cha, về sau người mẹ cũng qua đời. Từ đó, cậu sống thui thủi trong gốc đa, cả gia tài chỉ sở hữu lưỡi búa cha để lại, người ta gọi cậu là Thạch Sanh. Thấy Thạch Sanh sở hữu sức khỏe, Lí Thông mới tới gợi chuyện để hai người kết nghĩa anh em. Sau đó, hắn còn lừa Thạch Sanh đi canh miếu thay để nộp mạng cho chằn tinh. Thạch Sanh giết mổ chết chằn tinh nhưng lại bị Lý Thông lừa lật, cướp công. Trong ngày kén rể, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Thạch Sanh liền sử dụng cung tên bắn đại bàng. Thạch Sanh tình cờ gặp Lí Thông, biết được hắn đi cứu công chúa liền xin đồng hành. Nhưng sau đó, Thạch Sanh lại bị bỏ lại dưới hang. Ở đây, Thạch Sanh đã cứu con vua Thủy Tề, được đối đãi rất hậu và đưa về quê nhà. Lúc trở về, chàng bị hồn của chằn tinh và đại bàng mưu hại nên bị bắt giam. Trong ngục, chàng lấy cây đàn được vua Thủy Tề tặng ra đánh để thổ lộ nỗi oan khúc. Lí Thông bị trừng trị, còn Thạch Sanh được vua gả công chúa cho. Thấy lễ cưới tưng bừng, hoàng tử những nước chư hầu đem quân sang đánh. Thạch Sanh đem đàn ra gảy, tiếng đàn của chàng vừa đựng lên đã làm quân sĩ mười tám nước bủn rủn chân tay xin hàng. Thạch Sanh sai nấu cơm thiết đãi, quân sĩ ăn mãi ko hết niêu cơm bé xíu liền cảm ơn rồi kéo nhau về nước. Về sau, vua ko sở hữu con trai nên đã nhường ngôi cho Thạch Sanh.
Mẫu 2
Ở quận Cao Bình, sở hữu hai vợ chồng to tuổi nhưng chưa được một mụn con. Thấy họ tốt bụng, Ngọc Hoàng sai thái tử xuống đầu thai làm con. Cậu bé sinh ra đã mồ côi cha, về sau người mẹ cũng qua đời. Từ đó, cậu sống thui thủi trong gốc đa. Cả gia tài chỉ sở hữu lưỡi búa cha để lại, người ta gọi cậu là Thạch Sanh. Mang người hàng rượu tên là Lí Thông, thấy Thạch Sanh khỏe mạnh, mon men tới gợi chuyện kết nghĩa huynh đệ. Ko chỉ vậy, hắn còn lừa Thạch Sanh đi canh miếu thay để nộp mạng cho chằn tinh. Thạch Sanh giết mổ chết chằn tinh nhưng lại bị Lý Thông cướp công. Vào ngày kén rể, công chúa bị đại bàng bắt đi. Thạch Sanh đã bắn đại bàng, rồi cứu được công chúa nhưng lại bị Lý Thông hãm hại. Cuối cùng, nhờ tiếng đàn, Thạch Sanh được thân oan. Còn Lí Thông bị trừng trị. Thạch Sanh cưới được công chúa, đánh bại mười tám nước chư hầu rồi được vua truyền ngôi cho.
2. Bố cục
Gồm 5 phần:
- Phần 1. Từ đầu tới “ mọi phép thần thông ”: Giới thiệu sự ra đời của Thạch Sanh.
- Phần 2. Tiếp theo tới “ phong cho làm Quận công ”: Thạch Sanh thắng lợi chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công.
- Phần 3. Tiếp theo tới “ hóa kiếp thành bọ hung ”: Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, sau đó bị hồn đại bàng và chằn tinh hãm hại.
- Phần 4. Tiếp theo tới “hóa kiếp thành bọ hung”: Thạch Sanh đánh đàn thân oan, Lí Thông bị trừng trị.
- Phần 5. Còn lại: Thạch Sanh cưới công chúa, đánh bại những nước chư hầu
Đọc - hiểu văn bản
1. Giới thiệu sự ra đời của Thạch Sanh
- Xuất thân khác người: Là thái tử của Ngọc Hoàng, xuống trần đầu thai làm người.
- Sự ra đời kì lạ:
- Người vợ mang thai nhiều năm mà ko thấy sinh nở.
- Người chồng lâm bệnh chết, mãi về sau người vợ mới sinh được một cậu con trai.
- Vừa lớn khôn thì mẹ mất, sống một mình nghèo khổ ở gốc đa.
- Lúc trưởng thành, Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy đủ phép thần thông, những loại võ nghệ.
2. Thạch Sanh thắng lợi chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công
* Sự gặp gỡ và quen biết Lí Thông: Một hôm, Lí Thông đi qua thấy Thạch Sanh gánh về một bó củi to, nghĩ bụng: “Người này khỏe như voi. Nó về ở cùng thì lợi biết bao nhiêu”. Lí Thông liền mon men lại sắp làm quen rồi gạ Thạch Sanh kết nghĩa huynh đệ.
* Thạch Sanh giết mổ chết đại bàng:
- Hoàn cảnh: Trong vùng sở hữu một con chằn tinh tác yêu tác quái. Nó bắt dân làng mỗi năm phải nộp cho nó một mạng người. Năm đấy tới lượt nhà Lí Thông, hắn liền nghĩ kế làm Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình (lừa đi trông miếu thay). Thạch Sanh tốt bụng viện trợ Lí Thông mà ko hay biết mình bị lừa lật.
- Diễn biến: Thạch Sanh đang lim dim mắt thì chằn tinh hiện ra định vồ lấy chàng. Thạch Sanh sử dụng nhiều loại võ thuật đánh con quái vật. Ko lâu sau thì lưỡi búa của chàng đã xé xác nó làm đôi.
- Kết quả: Thạch Sanh chặt đầu con quái vật đem về. Lúc trở về, mẹ con Lí Thông rất sợ hãi nhưng sau đó đã nghĩ ra kế lừa Thạch Sanh phải trốn đi: Đó là con vật nuôi của vua, giết mổ nó là mang tội. Lí Thông nhân thời cơ đó đem đầu con chằn tinh vào dâng vua và được thường.
3. Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, cứu con vua Thủy Tề, Lí Thông bị trừng trị
* Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa
- Hoàn cảnh: Nhà vua sở hữu công chúa tới tuổi lấy chồng nên phải mở hội kén rể. Trong lễ kén rể, công chúa bị một con đại bàng khổng lồ quặp đi. Thạch Sanh sử dụng cung tên bắn nó rồi lần theo vết máu biết được hang của đại bàng. Còn Lí Thông bị vua sai đi tìm công chúa.
- Diễn biến: Lí Thông gặp lại Thạch Sanh, nói với chàng chuyện tìm công chúa. Thạch Sanh kể cho hắn nghe về hang của đại bàng. Hai người cùng đi cứu công chúa. Tới hang Thạch Sanh xin xuống hang cứu công chúa. Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng, sử dụng cung tên bắn mù mắt nó, vung búa bổ đôi đầu con vật.
- Kết quả: Chàng cứu được công chúa. Nhưng lại bị Lí Thông bỏ lại hang đại bàng.
* Thạch Sanh cứu con vua Thủy Tề:
- Thạch Sanh đi tới cuối hang thì thấy một chàng trai bị nhốt trong cũi sắt.
- Thạch Sanh sử dụng cung tên bắn tan cũi sắt cứu chàng trai chính là con vua Thủy Tề.
- Chàng được mời xuống thủy phủ chơi, tiếp đãi chu đáo rồi đưa trở về quê nhà.
4. Thạch Sanh đánh đàn thân oan, Lí Thông bị trừng trị
- Sau lúc trở về Thạch Sanh bị oan hồn chằn tinh và đại bàng hãm hại, bị bắt vào ngục tối.
- Công chúa sau lúc được cứu trở về liền ko nói, ko cười. Lúc nghe tiếng đàn của Thạch Sanh, công chúa bỗng cười nói vui vẻ.
- Vua thấy lạ bèn cho gọi Thạch Sanh vào gặp. Chàng liền đem hết nỗi oan kể cho vua nghe.
- Bấy giờ mọi người liền hiểu ra, còn Lí Thông thì bị trừng trị thích đáng.
5. Thạch Sanh lấy được công chùa và đánh bại mười tám nước chư hầu
- Thạch Sanh được vua gả công chúa cho.
- Thấy lễ cưới tưng bừng, những nước chư hầu trước kia bị công chúa từ hôn đem quân sang đánh. Thạch Sanh đem đàn ra gảy, tiếng đàn của chàng vừa đựng lên đã làm quân sĩ mười tám nước bủn rủn chân tay xin hàng.
- Thạch Sanh sai nấu cơm thiết đãi, quân sĩ thấy niêu cơm bé xíu liền khinh thường.
- Biết vậy, Thạch Sanh đố họ ăn hết được niêu cơm sẽ trọng thưởng.
- Quân sĩ ăn mãi ko hết niêu cơm bé xíu liền cảm ơn rồi kéo nhau về nước.
- Về sau, vua ko sở hữu con trai nên đã nhường ngôi cho Thạch Sanh.