Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Người ta phải sử dụng thể truyền để chuyển một gen từ tế bào này sang tế bào khác là vì ...
A. Nếu ko mang thể truyền thì gen cần chuyển sẽ ko chui vào được tế bào nhận.
B. Nếu ko mang thể truyền thì gen mang vào được tế bào nhận cũng ko thể nhân lên được và phân li về những tế bàọ con lúc tế bào phân chia.
C. Nếu ko mang thể truyền thì ta khó mang thể thu được nhiều sản phẩm của gen trong tế bào nhận.
D. Nếu ko mang thể truyền thì gen sẽ ko thể tạo ra sản phẩm trong tế bào nhận.
Phương pháp giải
Thể truyền là một phân tử ADN đặc trưng mang khả năng nhân đôi độc lập với ADN trong nhân tế bào.
Hướng dẫn giải
Xét những phát biểu:
- A - sai, còn nhiều phương pháp để đưa gen cần chuyển vào tế bào nhận: VD Vi tiêm, tiếp hợp..
- B - sai, lúc tế bào phân chia thì thể truyền được phân chia ko đều, vì nằm trong tế bào chất
- C - đúng, vì thể truyền mang thể nhân đôi độc lập trong tế bào
- D - sai, gen mang thể cài xen vào hệ gen của tế bào nhân và tạo ra sản phẩm.
→ Chọn C
Hệ gen của sinh vật mang thể được biến đổi bằng những cách nào?
Phương pháp giải
- Xem lại Ứng dụng khoa học gen trong tạo giống biến đổi gen
- Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho thích hợp với lợi ích của mình
Hướng dẫn giải
Để làm biến đổi hệ gen của một sinh vật, người ta mang thể tiến hành theo 3 cách sau:
- Đưa thêm một gen lạ (thường là gen của một loài khác) vào hệ gen. Sinh vật mang được gen của loài khác bằng cách này được gọi là sinh vật chuyển gen.
- Làm biến đổi một gen đã mang sẵn trong hệ gen. Một gen nào đó của sinh vật mang thể làm biến đổi cho nó sản xuất nhiều sản phẩm hơn (ví dụ, tạo ra nhiều hoocôn sinh trưởng hơn thông thường) hoặc làm cho nó được biểu hiện một cách khác thường (ví dụ, biểu hiện ở những mô mà thông thường nó ko được biểu hiện).
- Loại bỏ hoặc làm bất hoạt một gen nào đó trong hệ gen. Một gen ko mong muốn nào đó của sinh vật được loại bỏ hoặc làm cho bất hoạt, ví dụ cà chua biến đổi gen mang gen làm chín quả bị bất hoạt, vì thế quả cà chua mang thể vận chuyển đi xa hoặc bảo quản trong tương lai.
Trình bày phương pháp tạo động vật chuyển gen và những thành tựu tạo giống động vật biến đổi gen.
Phương pháp giải
Động vật chuyển gen là những giống mới mang năng suất và chất lượng cao hơn; sử dụng trong ngành công nghiệp dược phẩm (như nhà máy sinh vật học sản suất thuốc cho con người).
Hướng dẫn giải
- Để tạo ra một con vật chuyển gen, người ta thường lấy trứng ra khỏi con vật rồi cho thụ tinh trong ống thử (hoặc lấy trứng đã thụ tinh). Sau đó tiêm gen cần chuyển vào hợp tử. Tiếp tới, cấy hợp tử đã được chuyển gen vào trong tử cung của con vật để nó mang thai và sinh nở thông thường.
- Nếu gen được chuyển gắn thành công vào hệ gen của hợp tử và phôi phát triển thông thường thì sẽ cho ra đời một con vật biến đổi gen (chuyển gen).
- Thành tựu tạo giống động vật biến đổi gen: Thứ tự chuyển gen prôtêin huyết thanh người vào dê và chuột bạch chuyển gen mang gen hoocmôn sinh trưởng của chuột cống nên mang khối lượng sắp gấp đôi so với con chuột cùng lứa thông thường. Đây là một trong những thử nghiệm chuyển gen thành công trước nhất trên động vật.
Trình bày những thành tựu tạo giống cây trồng và vi sinh vật biến đổi gen.
Phương pháp giải
- Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho thích hợp với lợi ích của mình.
- Xem lại Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen
Hướng dẫn giải
- Tạo giống cây trồng kháng sâu hại. Ví dụ, lạo giống bông chuyển gen mang khả năng tự sản xuất ra thuốc trừ sâu.
- Tạo giống cây chuyển gen mang những đặc tính quý. Ví dụ, người ta đã tạo ra được giống lúa "gạo vàng" mang khả năng tổng hợp vitamin trong hạt (tạo ra bêta-carôten, tiền chất tạo ra vitamin A). Hoặc tạo giống cây chịu hạn, chịu mặn, hại mang hàm lượng prôtêin cao...
- Tạo giống cây biến đổi gen mang sản phẩm được bảo quản tốt hơn. Ví dụ, tạo giống cà chua trong đó gen sản sinh ra êtilen đã được làm hỏng làm cho quả được vận chuyển đi xa hoặc để được lâu mà ko bị hỏng.
Trong việc thay thế những gen gây bệnh ở người bằng những gen lành, vì sao những nhà khoa học lại nghiên cứu sử dụng virut làm thế truyền trong việc thay thế những gen gây bệnh ở người bằng những gen lành mà ko sử dụng thể truyền là plasmit?
Phương pháp giải
- Virus chỉ mang lớp vỏ capsit (protein) bên ngoài và lõi axit nucleic
- Plasmid là những phân tử ADN mạch đôi dạng vòng nằm ngoài ADN của nhân, thường chứa những gen mang lại ưu thế lựa chọn cho vi khuẩn (VD kháng kháng sinh)
Hướng dẫn giải
Những nhà khoa học sử dụng virus làm thể truyền vì lúc vào tế bào vật chủ, đoạn gen đó sẽ cài xen vào bộ gen của tế bào vật chủ, nếu sử dụng plasmid thì ko mang khả năng, sẽ tiềm tàng nguy cơ tạo những tế bào kháng kháng sinh hoặc plasmid bị tế bào đào thải ra ngoài.