Hội thoại, độc thoại và đốc thoại nội tâm được sử dụng khá nhiều trong sáng tác văn học. Vì vậy, Download.vn sẽ sản xuất bài Soạn văn 9: Hội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.
Tài liệu này dành cho học trò lớp 9, để chuẩn bị bài tập. Mời tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.
Soạn Hội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm - Mẫu 1
I. Tìm hiểu yếu tố hội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1. Đọc đoạn trích trong SGK.
2. Trả lời nghi vấn
a.
- Trong ba câu đầu đoạn trích, đó là lời của những người tản cư nói với nhau.
- Tham gia vào câu chuyện sở hữu ít nhất hai người.
- Tín hiệu cho thấy đây là cuộc trò chuyện trao đổi qua lại:
- Hình thức: Mang hai lượt lời, mỗi lượt đều khởi đầu bằng dấu gạch đầu dòng.
- Nội dung: cùng một chủ đề về làng chợ Dầu.
b.
- Câu “- Hà, nắng gớm, về nào…” là ông Hai nói với chính mình.
- Đây ko phải là một lời hội thoại.
- Trong đoạn trích còn sở hữu những câu tương tự tương tự:
“Ông lão nắm tay lại mà rít lên:
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm mẫu giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”.
c.
- Những câu như “Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư?...” là những nghi vấn của ông Hai.
- Những câu trên ko sở hữu gạch đầu dòng như những câu đã nêu ở điểm (a) và (b) vì chúng chỉ là lời nói trong suy nghĩ của ông Hai thể hiện nỗi dằn vặt của ông, chứ ko sở hữu đối tượng nghe - những câu văn độc thoại nội tâm.
d.
- Những hình thức hội thoại tạo cho câu chuyện sở hữu ko khí như cuộc sống ngoài đời thật. Từ đó thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với người dân chợ Dầu, tạo tình huống để sở hữu thể đi sâu vào nội tâm nhân vật.
- Những hình thức độc thoại và độc thoại nội tâm sau đó đã giúp nhà văn khắc họa được diễn biến tâm trạng dằn vặt, đớn đau lúc nghe tin làng chợ Dầu đã theo giặc.
II. Tập luyện
Câu 1. Phân tích tác dụng của hình thức hội thoại trong đoạn trích.
- Đây là cuộc hội thoại của vợ chồng ông Hai sau lúc nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.
- Cuộc hội thoại diễn ra với ba lượt lời của bà Hai, hai lượt lời của ông Hai.
- Lời thoại đầu của bà, ông Hai ko đáp lại “nằm rũ ra trên giường ko nói gì” nghi vấn thứ hai của bà Hai được ông đáp bằng một nghi vấn lại bà với một từ “Gì?”. Lần thứ ba, ông cũng chỉ đáp lại lời bà bằng một câu cụt ngủn, giọng gắt lên: “Biết rồi!”.
- Qua lời hội thoại này, nhà văn đã làm vượt trội tâm trạng chán nản, buồn bã và khổ cực của ông Hai. Rất nhiều những lời đáp của ông Hai đều ngắn ngủn và cộc lộc.
Câu 2. Viết đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn trong đó sở hữu sử dụng cả hình thức hội thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm
Gợi ý:
1. Dàn ý
* Mở bài:
- Giới thiệu chung về người thân mà của em (đó là người nào, tên và tuổi tác, nghề nghiệp).
* Thân bài:
- Tả đôi nét về ngoại hình.
- Thị hiếu của người thân.
- Kể một vài kỉ niệm của em với người thân.
* Kết bài:
- Tình cảm mà em dành cho người thân đó.
2. Viết văn
Trong gia đình, người tôi yêu thương và kính trọng nhất chính là ông nội. Ông năm nay đã bảy mươi tuổi. Tuy tuổi đã cao nhưng ông vẫn còn rất khỏe mạnh và sáng suốt lắm.
Ông nội sống cùng với gia đình tôi lúc tôi còn nhỏ. Chính vì vậy, ông là người đã thay bố mẹ chăm sóc tôi những lúc cả hai phải đi làm. Đối với tôi, ông giống như một ông bụt vậy. Vì đã nghỉ hưu nên lúc ở nhà rảnh rỗi, ông thường chăm sóc những cây cảnh trong vườn. Buổi chiều, mỗi lúc đi học về tôi thấy ông hặm hụi trong vườn cắt tỉa từng chiếc lá, tưới nước cho từng chậu cây. Vì được ông chăm sóc tỷ mỉ nên chúng rất tươi tốt và thường xuyên ra hoa. Những lúc đó, tôi lại chạy tới viện trợ ông, hai ông cháu vừa làm vừa trò chuyện rất vui vẻ. Tôi còn nhớ, sở hữu một lần, cuối niên học lớp năm, ông đã nói với tôi:
- Nếu cuối học kì, cháu đạt được kết quả tôi, ông sẽ tìm cho cháu một chiếc cặp sách mới.
- Thật ạ? Vậy cháu sẽ nỗ lực học hành thật siêng năng ạ! - Tôi nao nức trả lời ông.
Cuối niên học, tôi tự nhủ: “Vững chắc mình sẽ nỗ lực để nhận được chiếc cặp sách từ ông”. Ko phụ sự kỳ vọng, kết quả cuối năm những môn chính đều trên chín điểm. Tôi đã cảm thấy vô cùng phấn khích, mong nhanh chóng được về nhà khoe với ông. Tôi tin rằng ông sẽ cảm thấy tự hào về mình. Hôm sau, đúng như lời hứa, ông đã tặng cho tôi một chiếc cặp sách mới tinh.
Ông nội là một người sống rất tình cảm, rất quan tâm tới con cháu của mình. Ông thường kể cho tôi nghe những câu chuyện về cuộc sống của ông thời bao cấp với rất nhiều câu chuyện thú vị. Mỗi lúc ông bị ốm, nhìn ông nằm trên giường bệnh với khuôn mặt mỏi mệt. Lúc đấy, lòng tôi rất buồn và chỉ mong sao ông sớm khỏi bệnh để hai ông cháu lại cùng nhau chơi cờ, tưới cây.
Đối với tôi, ông ko chỉ là ông nội mà còn giống như một người bạn. Tôi xoành xoạch yêu ông nội của mình từ tận đáy lòng.
- Hội thoại: “- Nếu cuối học kì, cháu đạt được kết quả tôi, ông sẽ tìm cho cháu một chiếc cặp sách mới.
- Thật ạ? Vậy cháu sẽ nỗ lực học hành thật siêng năng ạ! - Tôi nao nức trả lời ông”
- Độc thoại: “Vững chắc mình sẽ nhận được chiếc cặp sách từ ông”.
- Độc thoại nội tâm: Lúc đấy, lòng tôi rất buồn và chỉ mong sao ông sớm khỏi bệnh để hai ông cháu lại cùng nhau chơi cờ, tưới cây.
Soạn Hội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm - Mẫu 2
I. Tập luyện
Câu 1. Phân tích tác dụng của hình thức hội thoại trong đoạn trích.
- Cuộc hội thoại của vợ chồng ông Hai sau lúc nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.
- Cuộc hội thoại diễn ra với ba lượt lời của bà Hai, hai lượt lời của ông Hai.
- Lời thoại đầu của bà Hai, ông Hai ko đáp lại “nằm rũ ra trên giường ko nói gì” nghi vấn thứ hai của bà Hai được ông đáp bằng một nghi vấn lại bà với một từ “Gì?”. Lần thứ ba, ông cũng chỉ đáp lại lời bà bằng một câu cụt ngủn, giọng gắt lên: “Biết rồi!”.
- Qua lời hội thoại này, nhà văn đã làm vượt trội tâm trạng chán nản, buồn bã và khổ cực của ông Hai. Rất nhiều những lời đáp của ông Hai đều ngắn ngủn và cộc lộc.
Câu 2. Viết đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn trong đó sở hữu sử dụng cả hình thức hội thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.
Gợi ý:
- Xác tiên đề tài sẽ viết.
- Lập dàn ý, triển khai bài viết.
- Xây dựng những đoạn hội thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm thích hợp.
II. Bài tập ôn luyện
Kể chuyện theo đề tài tự chọn trong đó sở hữu sử dụng cả hình thức hội thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.
Gợi ý:
Tôi là anh thanh niên sống và làm việc trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. Tới năm nay, tôi tròn hai mươi bảy tuổi. Tôi làm công việc khí tượng thủy văn kiêm vật lý trái đất.
Một mình sống trên đỉnh núi, nhưng tôi vẫn luôn giữ gìn nhà cửa của mình sạch sẽ gọn ghẽ. Ngoài công việc, thời kì rảnh rỗi, tôi thường đọc sách, trồng hoa và nuôi gà. Nhưng cũng sở hữu lúc tôi cảm thấy khá đơn chiếc, nên rất thèm được nói chuyện với con người. Chính vì vậy, tôi thường kiếm kế để những chiếc xe đi ngang qua đây giới hạn lại và sở hữu dịp trò chuyện với mọi người trên xe.
Một lần nọ, tôi được chưng tài xế - người bạn đã khá thân thuộc, giới thiệu gặp gỡ với chưng họa sĩ và cô kỹ sư. Tôi mời họ lên thăm quan nhà mình, rồi xin phép về nhà trước. Lúc họ lên tới nơi, tôi chạy tới và trao bó hoa đã cắt cho cô kỹ sư. Tôi nói với cô:
- Tôi cắt thêm mấy cành nữa. Rồi cô muốn lấy bao nhiêu nữa, tùy ý. Cô cứ cắt một bó rõ to vào. Mang thể cắt hết, nếu cô thích. Tôi ko biết kỷ niệm thế nào cho thật long trọng ngày hôm nay. Bác bỏ và cô là đoàn khách thứ hai tới thăm nhà tôi từ tết. Và cô là cô gái thứ nhất từ Hà Nội lên tới nhà tôi từ bốn năm nay.
Tôi nhìn cô rồi, mỉm cười rồi hỏi:
- Cô cũng là đoàn viên?
Cô kỹ sư nhẹ nhõm trả lời tôi:
- Vâng ạ!
Tôi quyết định sẽ kết thúc tiết mục hái hoa, rồi quay sang kể với chưng họa sĩ về công việc của mình:
Công việc của cháu cũng quanh quẩn ở mấy chiếc máy ngoài vườn này thôi. Những mẫu máy vườn trạm khí tượng nào cũng sở hữu. Dãy núi này sở hữu tác động quyết định với gió mùa đông bắc đối với miền Bắc nước ta. Cháu ở đây sở hữu nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chống chọi. Đây là máy móc của cháu. Loại thùng đo mưa này, ở đâu chưng cũng trông thấy, mưa xong đổ nước ra mẫu cốc li phân mà đo. Loại này là máy nhật quang quẻ ký, ánh sáng mặt trời xuyên qua mẫu kính này, đốt những mảnh giấy này, cứ theo mức độ, hình dáng vết cháy vết cháy mà định nắng. Đây là máy vin, nhìn khoảng cách giữa những răng cưa mà đoán gió. Ban đêm ko nhìn mây, cháu nhìn gió lay lá, hay nhìn trời, thấy sao nào khuất, sao nào sáng, sở hữu thể nói được mây, tính được gió. Loại máy nằm dưới sâu kia là máy đo chấn động vỏ quả đất. Cháu lấy những con số, mỗi ngày báo về “nhà” sử dụng máy bộ đàm: bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối, lại một giờ sáng. Bản báo đấy trong ngành gọi là “ốp”. Công việc nói chung dễ, chỉ cần chuẩn xác. Gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng. Rét, chưng ạ. Ở đây sở hữu cả mưa tuyết đấy. Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn, ngọn đèn bão vặn to tới cỡ nào vẫn thấy là ko đủ sáng. Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng yên ổn ở bên ngoài như chỉ chực mình ra là ào ào xô tới. Loại lặng yên ổn lúc đó mới thật dễ sợ: nó như bị chặt ra từng khúc, mà gió thì giống những nhát thanh hao muốn quét đi tất cả, ném vứt lung tung… Những lúc yên ổn lặng lạnh cóng mà lại hừng hực như cháy. Xong việc, trở vào, ko thể nào ngủ lại được.
Tôi nhìn chưng họa sĩ và cô kĩ sư, họ đang chú tâm lắng tai tôi nói. Bác bỏ họa sĩ giục tôi:
- Anh nói nữa đi!
Tôi nhanh nhẹn đáp:
- Thống kê, hết. Còn hai mươi phút nữa, mời chưng và cô vào nhà uống chén trà.
Bác bỏ họa sĩ và cô kỹ sư theo tôi vào nhà. Bác bỏ họa sĩ vừa uống trà vừa nói:
- Chuyện dưới xuôi, khoảng mười ngày nữa tôi sẽ trở lại để kể cho anh. Ngày nay anh hãy kể cho tôi nghe vì sao người ta lại bảo anh là “người cô duy nhất thế gian”?
Nghe vậy, tôi bật cười khanh khách:
- Ko đúng đâu chưng ạ, mẫu từ đấy đều là của chưng tài xế. Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.
Bác bỏ họa sĩ lại hỏi tôi:
- Quê anh ở đâu vậy?
Tôi liền đáp:
- Quê cháu ở Lào Cai này thôi. Năm trước, cháu tưởng cháu được đi xa lắm cơ đấy, hóa lại ko. Cháu sở hữu ông bố tuyệt lắm. Hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết quả: bố cháu thắng cháu một - ko. Nhân dịp Tết, một đoàn những chú lái tàu bay lên thăm cơ quan cháu ở Sa Pa…
Vừa kể tôi vừa thấy chưng họa sĩ đang nghí ngoáy vào cuốn sổ tì lên đầu gối. Để khỏi vô lễ, tôi vẫn ngồi yên cho chưng vẽ, nhưng lại nói:
- Bác bỏ đừng mất công vẽ cháu. Cháu sẽ giới thiệu cho chưng những người xứng đáng hơn kìa. Đó là ông kĩ sư ở vườn rau hay đồng chí nghiên cứu khoa học ở cơ quan cháu.
Tôi nhìn đồng hồ, kêu lên:
- Trời ơi, chỉ còn năm phút.
Tôi chạy vội ra nhà phía sau, rồi trở vào trên tay cầm một mẫu làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô kĩ sư cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi tới chỗ chưng già.
- Cô quên khăn mùi soa này.
Tôi gọi theo để đưa cho cô gái chiếc khăn mùi xoa. Cô kĩ sư nhìn tôi, thoáng thấy cô mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
Tôi đặt giỏ trứng vào tay chưng họa sĩ rồi nói:
- Loại này để ăn trưa cho chưng, cho cô và chưng tài xế. Cháu ko thể tiễn chưng và cô được, vì sắp tới giờ “ốp” rồi. Thôi chào chưng, chào cô ạ!
Nhìn theo bóng chưng họa sĩ và cô kĩ sư khuất xa mà lòng tôi cảm thấy xốn xang lạ thường.
Soạn bài Hội thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm - Mẫu 3
Câu 1.
Tác dụng của hình thức hội thoại trong đoạn trích trên là:
- Hoàn cảnh diễn ra cuộc hội thoại: Sau lúc nghe tin làng chợ Dầu theo giặc, ông Hai trở về nhà và đã sở hữu cuộc nói chuyện với vợ.
- Cuộc hội thoại diễn ra với ba lượt lời của bà Hai, hai lượt lời của ông Hai.
- Nghi vấn trước tiên của bà Hai, ông Hai ko đáp lại “nằm rũ ra trên giường ko nói gì”. Nghi vấn thứ hai, ông đáp bằng một nghi vấn lại bà với một từ “Gì?”. Nghi vấn thứ ba, ông cũng chỉ đáp lại lời bà bằng một câu cụt ngủn, giọng gắt lên: “Biết rồi!”.
- Những câu thoại của ông Hai đều ngắn, cụt lủn.
Câu 2. Viết đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn trong đó sở hữu sử dụng cả hình thức hội thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm.
Gợi ý:
Hôm đấy là chủ nhật nên tôi tới nhà bạn Hà chơi. Lúc tới nơi, Hà đề nghị tôi lên phòng đợi để bạn đi chuẩn bị hoa quả. Tôi vui vẻ lên phòng Hà, bật nhạc và nằm xuống giường. Bỗng nhiên tôi cảm thấy như sở hữu vật gì đó dưới gối. Tôi liền lấy ra xem, thì ra là một cuốn sổ. Tôi thầm nghĩ: “Chắc hẳn đây là cuốn nhật kí của Hà”. Vậy là tôi lén mở cuốn nhật ký ra đọc. Được một lúc, tôi nghe thấy một tiếng quát to:
- Hoa, sao cậu lại đọc trộm nhật ký của tớ? Cậu thật là quá quắt!
Tôi nhìn lên thì thấy khuôn mặt của Hà đang rất là tức giận. Tôi vội vàng gập cuốn nhật ký lại và để về chỗ cũ. Tôi ko dám nói gì cả. Chỉ biết lắp bắp nói tiếng xin lỗi:
- Tớ… xin… lỗi
Chưa kịp nói hết câu thì Hà đã đi xuống dưới nhà mà ko nói lời nào nữa. Tôi biết rằng lúc này cả hai đang cần sở hữu một khoảng thời kì một mình yên tĩnh. Chính vì vậy, tôi nhẹ nhõm đi xuống nhà, rồi ra về. Trên phố về, tôi nghĩ lại mọi chuyện vừa mới xảy ra. Tôi cảm thấy thấy vô cùng hối hận, tự trách bản thân: “Chỉ vì tính tò mò mà mình đã làm một việc sở hữu lỗi với Hà”. Sáng hôm sau lúc tới lớp, tôi vội tới lớp xin lỗi bạn và hứa sẽ ko tái phạm. Cũng may, với sự thật tình, Hà đã ko còn trách tôi nữa.