Vật Lí 6 Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn được THPT Lê Hồng Phong soạn kỳ vọng sẽ tà tà tài liệu hữu ích giúp những em nắm vững tri thức bài học và đạt kết quả tốt trong những bài thi, bài rà soát trên lớp.
Tóm tắt lý thuyết Vật Lí 6 Bài 18
– Những chất rắn đều nở ra lúc nóng lên và co lại lúc lạnh đi.
Ví dụ 1:
Trước lúc hơ nóng quả cầu, quả cầu lọt qua vòng kim loại.
Sau lúc hơ nóng quả cầu, quả cầu ko còn lọt qua vòng kim loại.
Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thử thả qua vòng kim loại, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại.
Ví dụ 2:
Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ thường mang một đai bằng sắt gọi là chiếc khâu tiêu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Lúc lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán vì lúc được nung nóng, khâu nở ra dễ lắp vào cán, lúc nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán.
– Với hai loại co (dãn) của chất rắn:
+ Sự nở dài: nở hoặc co lại theo chiều dài.
+ Sự nở khối: vật to lên hoặc bé đi theo thể tích.
– Đặc điểm sự nở vì nhiệt của chất rắn: Những chất rắn khác nhau thì sự nở về nhiệt của chúng cũng khác nhau.
Bảng 1: Độ tăng chiều dài của những thanh chất rắn khác nhau mang chiều dài ban sơ là 100 cm lúc nhiệt độ tăng thêm 500C.
Phương pháp giải
Giảng giải những hiện tượng trong đời sống
Để giảng giải những hiện tượng trong đời sống ta dựa vào những tính chất dãn nở vì nhiệt của chất rắn sau đây:
– Những chất rắn đều nở ra lúc nóng lên và co lại lúc lạnh đi.
– Những chất rắn khác nhau thì dãn nở vì nhiệt cũng khác nhau.
– Cùng một chất, nơi nào nóng nhiều hơn thì dãn nở cũng nhiều hơn
Lưu ý
Lúc dãn nở thể tích của vật tăng chứ khối lượng của vật vẫn ko thay đổi.
Giải bài tập SGK Vật Lí 6 Bài 18
Bài C1 (trang 58 SGK Vật Lý 6)
Vì sao sau lúc bị hơ nóng, quả cầu lại ko lọt qua vòng kim loại.
Lời giải:
Lúc hơ nóng quả cầu nở ra, thể tích của nó tăng lên, quả cầu ko lọt qua vòng kim loại.
Bài C2 (trang 58 SGK Vật Lý 6)
Vì sao sau lúc được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại.
Lời giải:
Lúc được nhúng vào nước lạnh, quả cầu nguội đi nên co lại (thể tích giảm) nên quả cầu nhỏ hơn lúc hơ nóng, do đó nó lọt qua đươc vòng kim loại.
Bài C3 (trang 59 SGK Vật Lý 6)
Chọn từ thích hợp: nóng lên, lạnh đi, tăng, giảm để điền vào chỗ trống của những câu sau:
a) Thể tích quả cầu (1)… lúc quả cầu nóng lên.
b) Thể tích của quả cầu giảm lúc quả cầu (2)… đi.
Lời giải:
a) Thể tích quả cầu (1) tăng lúc quả cầu nóng lên.
b) Thể tích của quả cầu giảm lúc quả cầu (2) lạnh đi.
Bài C4 (trang 59 SGK Vật Lý 6)
Từ bảng dưới đây mang thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của những chất rắn khác nhau:
| Nhôm | 0,12cm |
| Đồng | 0,086cm |
| Sắt | 0,060cm |
Lời giải:
Những chất rắn khác nhau, nở (co lại) vì nhiệt khác nhau (nhôm nở nhiều nhất tới đồng sau đó là sắt).
Bài C5 (trang 59 SGK Vật Lý 6)
Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường mang một đai bằng sắt, gọi là chiếc khâu. Tiêu dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Vì sao lúc lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán?
Lời giải:
Lúc lắp khâu sắt vào cán dao, liềm bằng gỗ, người thợ rèn phải nung nóng khâu để khâu nở rộng ra dễ tra vào cán, lúc nguội đi khâu co lại bám chặt vào cán dao làm cho dao, liềm được gắn chặt vào cán hơn.
Bài C6 (trang 59 SGK Vật Lý 6)
Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn mang thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng
Lời giải:
Ta vẫn mang thể làm cho quả cầu trong thí nghiệm đang nóng vẫn mang thể lọt qua vòng kim loại bằng cách nung nóng vòng kim loại.
Bài C7 (trang 59 SGK Vật Lý 6)
Hãy tự trả lời thắc mắc đã nêu ở đầu bài học. Biết rằng ở Pháp, tháng Một đang là mùa đông, còn tháng 7 đang là mùa hạ.
Lời giải:
Tính chất chung của chất rắn là nở ra lúc nóng lên và co lại lúc lạnh đi.
Ở Pháp, tháng Một đang là mùa Đông, tháng Bảy là mùa hạ, do đó tháng Bảy nóng hơn tháng Một (tức nhiệt độ ngoài trời tháng 7 cao hơn tháng 1). Mà thép giãn nở theo nhiệt độ tăng, do đó vào tháng 7 tháp Ép-phen sẽ cao hơn so với tháng 1 (cao thêm l0cm).
Nghi vấn Trắc nghiệm Vật Lí 6 Bài 18 (mang đáp án)
Bài 1: Chọn câu phát biểu sai
A. Chất rắn lúc nóng lên thì nở ra.
B. Những chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
C. Chất rắn lúc lạnh đi thì co lại.
D. Những chất rắn khác nhau nở vì nhiệt như nhau.
Lời giải:
Những chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau
⇒ Đáp án D
Bài 2: Lúc xây cầu, thông thường một đầu cầu người ta cho gối lên những con lăn. Hãy giảng giải cách làm đó?
A. Để tiện lợi tu sửa cầu.
B. Để tránh tác hại của sự dãn nở vì nhiệt.
C. Để tạo thẩm mỹ.
D. Cả 3 lý do trên.
Lời giải:
Lúc xây cầu, thông thường một đầu cầu người ta cho gối lên những con lăn để lúc mang sự dãn nở con lăn sẽ di chuyển → tránh hiện tượng bị cong do tác hại của sự dãn nở vì nhiệt.
⇒ Đáp án C.
Bài 3: Cho ba thanh kim loại đồng, nhôm, sắt mang cùng chiều dài ban sơ là 100 cm. Lúc tăng thêm 500C thì độ tăng chiều dài của chúng theo thứ tự trên tuần tự là 0,12 cm; 0,086 cm; 0,060 cm. Trong ba chất đồng, nhôm và sắt, cách sắp xếp nào sau đây là đúng theo thứ tự từ chất dãn nở vì nhiệt nhiều nhất tới chất dãn nở vì nhiệt ít nhất?
A. Nhôm – Đồng – Sắt
B. Nhôm – Sắt – Đồng
C. Sắt – Nhôm – Đồng
D. Đồng – Nhôm – Sắt
Lời giải:
⇒ Chọn A
Bài 4: Chọn câu trả lời đúng nhất. Người ta sử dụng hai cây thước khác nhau để đo chiều dài. Một cây thước bằng nhôm và một cây thước làm bằng đồng. Nếu nhiệt độ tăng lên thì tiêu dùng hai cây thước để đo thì cây thước nào sẽ cho kết quả xác thực hơn? Biết đồng nở vì nhiệt kém hơn nhôm.
A. Cả hai cây thước đều cho kết quả xác thực như nhau.
B. Cây thước làm bằng nhôm.
C. Cây thước làm bằng đồng.
D. Những phương án đưa ra đều sai.
Lời giải:
Vì nhôm nở vì nhiệt nhiều hơn đồng nên tiêu dùng thước nhôm sẽ bị sai lệch nhiều hơn
⇒ Đáp án C
Bài 5: Hãy dự đoán chiều cao của một chiếc cột bằng sắt sau mỗi năm.
A. Ko mang gì thay đổi.
B. Vào mùa hè cột sắt dài ra và vào mùa đông cột sắt ngắn lại.
C. Ngắn lại sau mỗi năm do bị ko khí ăn mòn.
D. Vào mùa đông cột sắt dài ra và vào mùa hè cột sắt ngắn lại.
Lời giải:
Vào mùa hè nhiệt độ cao hơn mùa đông nên cột sắt sẽ nở hơn mùa đông → cột sắt vào mùa hè dài hơn mùa đông
⇒ Đáp án B.
Bài 6: Lúc một vật rắn được làm lạnh đi thì
A. khối lượng của vật giảm đi.
B. thể tích của vật giảm đi.
C. trọng lượng của vật giảm đi.
D. trọng lượng của vật tăng lên.
Lời giải:
Lúc một vật rắn được làm lạnh đi thì vật co lại và thể tích của vật giảm đi.
⇒ Đáp án B
Bài 7: Lúc nút thủy tinh của một lọ thủy tinh bị kẹt. Phải mở nút bằng cách nào dưới đây?
A. Làm nóng nút.
B. Làm nóng cổ lọ.
C. Làm lạnh cổ lọ.
D. Làm lạnh đáy lọ.
Lời giải:
Lúc nút thủy tinh của một lọ thủy tinh bị kẹt. Phải mở nút bằng cách làm nóng cổ lọ.
⇒ Đáp án B
Bài 8: Những trụ bê tông cốt thép ko bị nứt lúc nhiệt độ ngoài trời thay đổi vì:
A. Bê tông và lõi thép ko bị nở vì nhiệt.
B. Bê tông nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên ko bị thép làm nứt.
C. Bê tông và lõi thép nở vì nhiệt giống nhau.
D. Lõi thép là vật đàn hồi nên lõi thép biến dạng theo bê tông.
Lời giải:
Những trụ bê tông cốt thép ko bị nứt lúc nhiệt độ ngoài trời thay đổi vì bê tông và lõi thép nở vì nhiệt giống nhau
⇒ Đáp án C
Bài 9: Lúc đun nóng một hòn bi bằng sắt thì xảy ra hiện tượng nào dưới đây?
A. Khối lượng của hòn bi tăng.
B. Khối lượng của hòn bi giảm.
C. Khối lượng riêng của hòn bi tăng.
D. Khối lượng riêng của hòn bi giảm.
Lời giải:
Lúc đun nóng một hòn bi bằng sắt thì xảy ra hiện tượng thể tích viên bi nở ra nên khối lượng riêng của bi giảm
⇒ Đáp án D
Bài 10: Chọn phương án đúng.
Một vật hình hộp chữ nhật được làm bằng sắt. Lúc tăng nhiệt độ của vật đó thì
A. Chiều dài, chiều rộng và chiều cao tăng.
B. Chỉ mang chiều dài và chiều rộng tăng.
C. Chỉ mang chiều cao tăng.
D. Chiều dài, chiều rộng và chiều cao ko thay đổi.
Lời giải:
Lúc tăng nhiệt độ của vật đó thì chiều dài, chiều rộng và chiều cao tăng
⇒ Đáp án A
******************
Trên đây là nội dung bài học Vật Lí 6 Bài 18: Sự nở vì nhiệt của chất rắn do THPT Lê Hồng Phong soạn bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và những thắc mắc trắc nghiệm mang đáp án đầy đủ. Kỳ vọng những em sẽ nắm vững tri thức về Sự nở vì nhiệt của chất rắn. Chúc những em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong những bài thi bài rà soát trên lớp.
Soạn bởi: Trường THPT Lê Hồng Phong
Chuyên mục: Vật Lý 6